Những năm gần đây, cảnh tượng trước các tiệm vàng trở nên náo nhiệt khác thường. Hàng dài người xếp hàng, có người cầm trong tay số tiền tích góp cả đời, có người vừa rút sổ tiết kiệm, tất cả đều mong đổi lấy vài miếng kim loại sáng bóng. Cơn sốt mua vàng này không xuất phát từ nhu cầu thực sự mà từ nỗi sợ bị bỏ lại khi giá tăng. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy, những thời điểm đám đông phấn khích nhất thường là lúc dòng tiền lớn âm thầm rút lui.

Chu kỳ lặp lại của cơn sốt vàng

Năm 2011, vàng vượt ngưỡng 1.900 đô la/ounce, được tung hô như chuẩn mực giá trị mới. Chỉ vài tháng sau, giá lao dốc, để lại hàng triệu người ôm vàng trong tuyệt vọng. Năm 2020, giữa đại dịch, vàng lại được ca ngợi là nơi trú ẩn cuối cùng. Nhưng khi kinh tế mở cửa, vàng trượt giá, trong khi năng lượng, hàng hóa và cổ phiếu tăng vọt. Những chu kỳ này cho thấy một quy luật: vàng tỏa sáng khi nỗi sợ lan rộng, nhưng mờ dần khi niềm tin quay lại.

Điều quan trọng là giá vàng cao phản ánh sự suy yếu niềm tin vào ổn định kinh tế. Khi tiền mất giá, lãi suất sắp hạ và bất ổn lan rộng, người ta tìm đến vàng như chiếc phao cứu sinh. Nhưng khi tình hình ổn định, dòng tiền sẽ rời vàng để tìm kiếm lợi nhuận thực.

Ba lực đẩy phía sau đỉnh giá vàng

Hiện tại, đợt tăng giá vàng được thúc đẩy bởi ba yếu tố lớn. Thứ nhất là lãi suất: các ngân hàng trung ương duy trì lãi suất cao để kiềm chế lạm phát, nhưng chi phí vốn đắt đỏ kéo dài sẽ kìm hãm tăng trưởng. Khi sản xuất chững lại, nợ công tăng, việc hạ lãi suất là tất yếu. Lãi suất giảm khiến gửi ngân hàng kém hấp dẫn, nhà đầu tư tìm đến vàng, nhưng đây cũng là tín hiệu cho thấy dòng tiền chuẩn bị chuyển sang tài sản sinh lời.

Thứ hai là niềm tin vào tiền pháp định suy giảm sau hàng loạt khủng hoảng, các gói cứu trợ và nợ công phình to. Khi đồng đô la hay euro mất giá so với hàng hóa thật, vàng trở thành nơi giữ giá trị. Nhưng khi niềm tin phục hồi, vàng sẽ bị bỏ lại.

Thứ ba là sự xoay trục của dòng vốn toàn cầu. Sau giai đoạn đầu tư mạnh vào tài sản phòng thủ, các quỹ lớn, ngân hàng và tập đoàn đang âm thầm chuyển vốn sang những lĩnh vực hứa hẹn tăng trưởng: năng lượng, hạ tầng, hàng hóa công nghiệp và con người. Đây mới là nơi tạo ra của cải thật trong chu kỳ tiếp theo.

Ảo tưởng an toàn trong thị trường cảm xúc

Giá vàng trong nước hiện cao hơn thế giới một khoảng lớn, duy trì nhờ tâm lý đám đông chứ không phải giá trị nội tại. Nỗi sợ bỏ lỡ khiến người mua đẩy giá lên, nhưng thị trường dựa trên cảm xúc vốn mong manh. Mỗi đỉnh hưng phấn đều theo sau bởi điều chỉnh, và người mua ở đỉnh thường chịu thiệt hại nặng nhất.

Trong khi đó, nhà đầu tư tổ chức đã rút lui, chuyển vốn sang nơi lợi nhuận đang hình thành. Vàng vốn không tạo ra giá trị mới, chỉ phản chiếu nỗi sợ và bất ổn. Khi bất ổn tan biến, tấm khiên phòng thủ này sẽ bị bỏ xuống, và tiền sẽ quay lại các hoạt động sản xuất.

Đón đầu chu kỳ thịnh vượng mới

Thế giới đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc tài sản lớn nhất trong nhiều thập kỷ. Chỉ giữ vàng như một biện pháp an toàn đồng nghĩa với việc đi ngược xu hướng tăng trưởng tương lai. Đến năm 2026, sáu nhóm tài sản thật sẽ thức giấc, mang lại cơ hội lớn cho những ai xoay vốn sớm. Đó có thể là năng lượng, hạ tầng, nguyên liệu công nghiệp, công nghệ và đầu tư vào con người.

Muốn thành công, nhà đầu tư phải học cách đi cùng dòng tiền, chuyển từ phòng thủ sang tạo giá trị khi chu kỳ thay đổi. Điều này đòi hỏi phải vượt qua sức hút của những cơn sốt đám đông và tập trung vào nơi giá trị thực sự được tạo ra.

Kết luận: Từ nỗi sợ đến tự do

Vàng có thể giữ giá trị trong thời kỳ biến động, nhưng không mang lại tự do từ tăng trưởng. Câu hỏi thực sự không phải vàng sẽ lên bao nhiêu, mà là sau vàng, tiền sẽ đi đâu. Những người đoán trước được sự dịch chuyển này sẽ dẫn đầu chu kỳ mới, trong khi kẻ chậm chân sẽ bị bỏ lại. Hiểu nhịp điệu của dòng vốn là chìa khóa cho sự thịnh vượng bền vững, và thời điểm chuẩn bị chính là bây giờ.