Thị trường tài chính toàn cầu đã chứng kiến biến động đáng kể trong ngày 4/11/2025 khi các chỉ số lớn của Mỹ đồng loạt giảm mạnh. Lo ngại về định giá quá cao của nhóm cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI) đã kéo theo sự sụt giảm trên diện rộng trong lĩnh vực công nghệ, khiến S&P 500 mất 1,17%, Nasdaq Composite giảm 2,04% và Dow Jones lùi 0,53%. Các chuyên gia nhận định hệ số P/E của S&P 500 đã vượt 23 lần, mức cao nhất kể từ năm 2000, làm dấy lên lo ngại về khả năng điều chỉnh thị trường từ 10–20% trong vòng hai năm tới.

Lo ngại về định giá AI và phản ứng thị trường

Nhà đầu tư đặt câu hỏi liệu lợi nhuận của các doanh nghiệp AI có thể theo kịp kỳ vọng cao hay không. Cổ phiếu của Oracle, AMD, Nvidia và Amazon đều giảm, phản ánh tâm lý thận trọng chung. Nhiều báo cáo cảnh báo rằng lợi nhuận thực tế có thể không đáp ứng được kỳ vọng, khiến lĩnh vực này dễ bị điều chỉnh. Tâm lý này càng gia tăng khi kinh tế Mỹ xuất hiện nhiều dấu hiệu chậm lại.

Nhật Bản thúc đẩy đầu tư chiến lược

Tại châu Á, Thủ tướng Nhật Bản Sane Takaichi công bố kế hoạch đầu tư lớn vào 17 lĩnh vực trọng điểm như AI, chất bán dẫn, đóng tàu, hàng không vũ trụ và công nghệ sinh học. Mỗi bộ trưởng sẽ phụ trách một lĩnh vực, xây dựng lộ trình chi tiết hoàn thành vào mùa hè 2026. Theo thỏa thuận song phương với Mỹ hồi tháng 7, Tokyo cam kết rót 550 tỷ USD vào các ngành công nghiệp chủ chốt của Mỹ để đổi lấy giảm thuế nhập khẩu. Bà Takaichi nhấn mạnh mục tiêu tạo vòng tuần hoàn tích cực, trong đó lợi nhuận doanh nghiệp, thu nhập hộ gia đình và doanh thu thuế cùng tăng.

Tín hiệu kinh tế Mỹ và động thái của Fed

Lợi suất trái phiếu Mỹ giảm nhẹ, với kỳ hạn 10 năm xuống hơn 4%, kỳ hạn 2 năm còn 3,5% và kỳ hạn 30 năm ở mức 4,6%. Diễn biến này diễn ra khi giới đầu tư chờ phát biểu của Phó Chủ tịch Fed Michel Powman và nhiều dữ liệu kinh tế bị hoãn công bố do chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài. Chỉ số sản xuất ISM tháng 10 đạt 48,7%, báo hiệu sự thu hẹp. Quan chức Fed thận trọng về khả năng giảm lãi suất tháng 12, cho rằng rủi ro việc làm hiện lớn hơn rủi ro lạm phát.

Động thái bơm thanh khoản 29,4 tỷ USD của Fed—lớn nhất trong một ngày hơn 5 năm qua—gây nhiều tranh luận. Dù nhằm giảm căng thẳng tài chính, nó cũng làm dấy lên lo ngại về sự yếu kém của nền kinh tế. Nhiều báo cáo nêu tình trạng nợ xấu gia tăng ở các ngân hàng khu vực và việc sử dụng cơ chế repo qua đêm, động thái chưa từng xuất hiện kể từ đại dịch COVID-19.

Chính sách trong nước tại Việt Nam

Trong nước, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bao gồm cơ cấu lại nợ, giảm lãi suất 0,5–2%/năm trong 3–6 tháng và cung cấp gói tín dụng lãi suất thấp để khôi phục sản xuất. Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng yêu cầu hoàn thiện khung pháp lý cho Trung tâm Tài chính Quốc tế Việt Nam, hướng tới cạnh tranh toàn cầu.

Ngoài ra, từ ngày 1/5/2026, hộ kinh doanh sẽ chuyển từ thuế khoán sang thuế kê khai. Sự thay đổi này hứa hẹn minh bạch hơn và tăng niềm tin khách hàng, như trường hợp các hộ đã áp dụng hóa đơn điện tử.

Tổng thể, ngày 4/11 ghi nhận sự thận trọng và các bước đi chiến lược ở nhiều nền kinh tế. Trong khi Mỹ đối mặt thách thức kinh tế và biến động thị trường, Nhật Bản và Việt Nam đang chủ động triển khai các kế hoạch nhằm củng cố tăng trưởng dài hạn.