Thị trường tài chính toàn cầu đã chứng kiến những biến động đáng kể trong đêm qua, khi phố Wall đồng loạt giảm điểm ở cả ba chỉ số chính do lo ngại về bong bóng công nghệ trí tuệ nhân tạo. Chỉ số công nghiệp Dow Jones mất hơn 400 điểm, tương đương 0,8%, S&P 500 giảm hơn 1%, trong khi Nasdaq dẫn đầu đà giảm gần 2%, đánh dấu tuần tồi tệ nhất kể từ tháng 4. Hàng loạt cổ phiếu công nghệ lớn liên quan đến AI như Nvidia, Microsoft, Meta và AMD tiếp tục bị bán tháo. Áp lực gia tăng còn đến từ dữ liệu sa thải tăng, làm dấy lên lo ngại về sức chống chịu của kinh tế Mỹ trong những tháng cuối năm.

Áp Lực Giá Bán Lẻ và Tác Động Thuế Quan

Các mức thuế quan của chính phủ Mỹ đã tạo thêm gánh nặng chi phí đáng kể cho các nhà bán lẻ trong bối cảnh lạm phát kéo dài. Theo nghiên cứu của Tatawave, đến cuối tháng 9, giá bán trung bình trên Amazon tăng 12,8%, trong khi Walmart và Target tăng hơn 5%. Các nhóm hàng tăng giá mạnh nhất gồm quần áo, đồ gia dụng, nội thất, mỹ phẩm và điện tử. Dù tác động toàn diện của thuế quan chưa bộc lộ hết do còn tồn kho nhập với thuế thấp, doanh số trực tuyến của Amazon trong quý III vẫn tăng 10% so với cùng kỳ, cho thấy sức mua của người tiêu dùng vẫn duy trì.

Hợp Tác EU - Trung Quốc Về Đất Hiếm

Liên minh châu Âu đã thiết lập kênh liên lạc đặc biệt với Trung Quốc nhằm đảm bảo nguồn cung vật liệu đất hiếm quan trọng cho các ngành công nghiệp. Ủy viên thương mại EU Maros Sefkovic cho biết hai bên nhất trí ưu tiên xử lý đơn đăng ký của doanh nghiệp châu Âu và đẩy nhanh việc cấp phép xuất khẩu. Kể từ khi Trung Quốc áp dụng kiểm soát xuất khẩu, các công ty châu Âu đã nộp khoảng 2.000 đơn, nhưng chỉ hơn một nửa được phê duyệt. Hai bên đang bàn thảo về giấy phép chung để tạo thuận lợi cho xuất khẩu trong tương lai.

Dịch Chuyển Ngành Bán Dẫn

Ngành bán dẫn Mỹ đang có sự dịch chuyển âm thầm từ thung lũng Silicon ở California sang Arizona, được mệnh danh là "sa mạc silicon". Năm nay, Phoenix lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ đăng cai hội nghị Semicon West, thu hút hơn 20.000 người tham dự, trong đó có lãnh đạo từ Intel và Nvidia. Trong tuần diễn ra hội nghị, Phoenix tổ chức nhiều lễ khởi công và khánh thành nhà máy bán dẫn. Nvidia vừa giới thiệu tấm wafer Blackwell đầu tiên sản xuất tại Mỹ, tại nhà máy TSMC ở Arizona, giúp tăng khả năng chống chịu trước biến động thuế quan và địa chính trị. Amkor Technology cũng khởi công nhà máy trị giá 7 tỷ USD, dự kiến tạo 3.000 việc làm vào năm 2028, hoàn thiện chuỗi sản xuất chip nội địa.

Chỉ Số Kinh Tế Việt Nam và Thách Thức

Tại Việt Nam, 10 tháng đầu năm ghi nhận 255.900 doanh nghiệp thành lập mới hoặc quay lại hoạt động, tăng 26,5% so với cùng kỳ. Khu vực dịch vụ dẫn đầu với mức tăng 21%, tiếp theo là công nghiệp, xây dựng và nông nghiệp. Vốn đăng ký bình quân mỗi doanh nghiệp đạt 9,8 tỷ đồng, tổng vốn bổ sung đạt 5,2 triệu tỷ đồng. Tháng 10 đón 1,73 triệu lượt khách quốc tế, mức cao kỷ lục, nhờ chính sách thị thực thuận lợi và quảng bá du lịch mạnh mẽ. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 762 tỷ USD, trong đó xuất khẩu 391 tỷ USD, với Mỹ là thị trường lớn nhất đạt 126 tỷ USD. Tuy nhiên, thời tiết khắc nghiệt đã gây thiệt hại cho 635.000 ha cây trồng, khiến giá rau xanh tăng mạnh. Nhiều địa phương đang khẩn trương khôi phục sản xuất bằng các giống rau ngắn ngày để ổn định nguồn cung.

Những diễn biến trong và ngoài nước cho thấy sự liên kết chặt chẽ của nền kinh tế toàn cầu, nơi công nghệ, chính sách thương mại và biến đổi khí hậu có thể nhanh chóng định hình lại chiến lược thị trường và quốc gia.