Khi năm 2025 đang dần khép lại, thị trường chứng khoán Việt Nam bước vào giai đoạn biến động mạnh, đi ngược xu hướng chung của khu vực châu Á. Phiên giao dịch ngày 10/11 ghi nhận VN-Index giảm sâu, phản ánh áp lực ngày càng lớn lên thị trường trong nước và sự đan xen phức tạp giữa các yếu tố kinh tế toàn cầu và nội địa. Diễn biến này cho thấy tâm lý thận trọng của nhà đầu tư, thanh khoản suy giảm và thị trường đang phải đối mặt với cả cú sốc bên ngoài lẫn những vấn đề cấu trúc bên trong.

Bối cảnh quốc tế và áp lực bên ngoài

Môi trường tài chính toàn cầu những tuần gần đây khá bất ổn. Tại Mỹ, việc công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10 bị trì hoãn do chính phủ tạm thời đóng cửa. Điều này không chỉ khiến dữ liệu lạm phát quan trọng bị chậm trễ mà còn ngừng hẳn việc thu thập dữ liệu trực tiếp, tạo ra sự thiếu chắc chắn trên các thị trường toàn cầu. Cùng lúc, làn sóng điều chỉnh mạnh ở nhóm cổ phiếu liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) trên toàn thế giới đã khiến niềm tin nhà đầu tư lung lay. Lo ngại về định giá quá cao trong lĩnh vực AI đã kích hoạt các đợt bán tháo, làm dấy lên nguy cơ lan rộng sang nhiều thị trường khác.

Những diễn biến này góp phần tạo nên tâm lý dè dặt tại Việt Nam. Mặc dù nền kinh tế Việt Nam không trực tiếp phụ thuộc vào CPI của Mỹ, việc chậm trễ công bố dữ liệu phản ánh sự bất ổn rộng hơn trong dòng chảy thông tin toàn cầu, có thể tác động đến tâm lý và dòng vốn. Đặc biệt, cú điều chỉnh của nhóm cổ phiếu AI đã khiến nhiều nhà đầu tư giảm tỷ trọng ở các tài sản rủi ro.

Kết quả kinh doanh và điểm sáng ngành

Trong nước, kết quả kinh doanh doanh nghiệp khá phân hóa. Tập đoàn Hoa Sen ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng 42% so với cùng kỳ năm trước trong năm tài chính 2024-2025, dù doanh thu giảm 7%. Thành tích này, dù nổi bật về lợi nhuận, vẫn chưa tạo được sự lạc quan từ giới phân tích. Các chuyên gia ACBS tỏ ra thận trọng, không đưa ra khuyến nghị hay đánh giá cụ thể về cổ phiếu HSG. Cổ phiếu này hiện giao dịch quanh mức 16.750 đồng/cp, vốn hóa gần 10.500 tỷ đồng.

Ngành thép có phần khởi sắc trong phiên gần đây, với HPG đóng góp tích cực giúp nâng đỡ chỉ số. Tuy nhiên, lực đỡ này không đủ bù đắp mức giảm mạnh của các mã vốn hóa lớn như VHM và FPT, khiến VN-Index tiếp tục đi xuống.

Nút thắt giải ngân đầu tư công

Một yếu tố kinh tế nội địa đáng chú ý là tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm. Tính đến cuối tháng 10, mới đạt khoảng 51,7% kế hoạch năm, tương đương hơn 400.000 tỷ đồng chưa được giải ngân. Tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 vượt 1 triệu tỷ đồng khi tính cả ngân sách trung ương và địa phương. Tốc độ giải ngân chậm đã kìm hãm phát triển hạ tầng và bỏ lỡ cơ hội kích thích tăng trưởng, đặc biệt quan trọng trong bối cảnh chịu nhiều sức ép từ bên ngoài.

Kỹ thuật thị trường và tâm lý nhà đầu tư

Về mặt kỹ thuật, VN-Index đã giảm khoảng 12% so với đỉnh gần đây, tiến sát mức biến động một độ lệch chuẩn thường báo hiệu các nhịp điều chỉnh lớn. Trong quá khứ, ngay cả những năm tăng trưởng mạnh, thị trường cũng có hai đợt giảm sâu. Mức giảm hiện tại tiệm cận 20% từ đỉnh cho thấy thị trường đang ở pha điều chỉnh rõ rệt.

Diễn biến trong ngày 10/11 cho thấy tâm lý mong manh: chỉ số từng chuyển sang sắc xanh đầu giờ chiều với mức tăng 9-10 điểm, nhưng sau 14h đã đảo chiều giảm mạnh, kết phiên mất 18,56 điểm. Thanh khoản ở mức thấp, khoảng 21.000 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với bình quân trên 30.000 tỷ đồng của các giai đoạn sôi động, phản ánh sự giảm sút quan tâm và gia tăng thận trọng của nhà đầu tư.

Triển vọng ngắn hạn và sự khác biệt với châu Á

Trong khi nhiều thị trường châu Á được hỗ trợ bởi kỳ vọng nới lỏng tiền tệ và triển vọng tăng trưởng khu vực, thị trường Việt Nam lại chịu áp lực từ các vấn đề nội tại. Sự kết hợp giữa thanh khoản yếu, áp lực ngành và chậm giải ngân vốn đầu tư công đã tạo điều kiện cho sự kém tích cực so với các thị trường khác. Ngắn hạn, xu hướng thị trường sẽ phụ thuộc vào tín hiệu chính sách vĩ mô, ổn định tỷ giá và cải thiện tốc độ giải ngân.

Sự khác biệt so với xu hướng chung của châu Á cho thấy đặc thù riêng của thị trường Việt Nam. Bên cạnh tác động từ bên ngoài, các yếu tố nội tại như tính bền vững của lợi nhuận doanh nghiệp, hiệu quả thực thi ngân sách và tâm lý nhà đầu tư đóng vai trò then chốt. Khi năm kết thúc, thị trường đứng trước thách thức kép: vừa phải ứng phó với bất ổn toàn cầu, vừa phải giải quyết những điểm nghẽn trong nước. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải thận trọng, quản trị rủi ro chặt chẽ và theo sát diễn biến vĩ mô lẫn từng ngành cụ thể.