Trong một bước ngoặt quan trọng của chính sách thuế Việt Nam, các chuyên gia đề xuất miễn thuế cho hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng mỗi năm. Kiến nghị này được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ dự kiến xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán từ ngày 01/05/2026, chuyển sang cơ chế tự kê khai nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch.

Chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

Phó Cục trưởng Cục Thuế, ông Mai Sơn, nhấn mạnh rằng đây không chỉ là thay đổi cách tính thuế mà là một cuộc chuyển mình toàn diện trong phương thức quản lý và tư duy phục vụ. Hiện đã có 98% hộ kinh doanh kê khai nộp thuế điện tử, hàng chục nghìn hộ áp dụng hóa đơn điện tử. Mục tiêu là giúp việc thực hiện nghĩa vụ thuế trở nên an toàn, minh bạch và thuận tiện, đặc biệt cho các hộ quy mô nhỏ.

Ngành thuế đang triển khai nhiều giải pháp như sửa đổi chính sách, đơn giản hóa chế độ kế toán, ứng dụng công nghệ dễ sử dụng. Bộ Tài chính cũng hoàn thiện khung pháp lý để khuyến khích hộ kinh doanh mở rộng mà không lo bất lợi về thuế so với doanh nghiệp.

Góc nhìn chuyên gia và lý do đề xuất

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam, cho rằng việc chuyển sang kê khai là bước cải cách quan trọng, giúp minh bạch doanh thu và công bằng nghĩa vụ thuế. Bà nhận định thuế khoán khiến hộ kinh doanh bị động, phải nộp thuế ngay cả khi không có doanh thu do thiên tai hay dịch bệnh. Ngược lại, kê khai thuế chỉ áp dụng khi phát sinh doanh thu.

Bà Cúc cũng nhấn mạnh kê khai sẽ hạn chế trốn thuế, dẫn chứng nhiều vụ việc gần đây với doanh thu khổng lồ nhưng không nộp thuế. Kiến nghị nâng ngưỡng miễn thuế từ 200 triệu đồng lên 1 tỷ đồng dựa trên lợi nhuận thực tế khoảng 15-16%, thấp hơn mức giảm trừ gia cảnh.

Tác động kinh tế và triển khai chính sách

Kiến nghị này phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế tư nhân trong Nghị quyết 68. Kết quả ban đầu cho thấy số lượng doanh nghiệp mới và hộ chuyển đổi tăng mạnh, thu ngân sách từ khu vực tư nhân cũng tăng. Tuy nhiên, một số địa phương triển khai chậm, cần tăng cường hướng dẫn.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã yêu cầu tạo môi trường thuận lợi, đơn giản hóa thủ tục và hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp. Nếu được thông qua, miễn thuế cho hộ doanh thu dưới 1 tỷ đồng có thể thúc đẩy khởi nghiệp, đầu tư và tăng trưởng bền vững, góp phần làm thay đổi diện mạo kinh tế hộ kinh doanh trong tương lai.