Hội nghị Trung ương lần thứ 14 khoá XIII đã chính thức khép lại vào ngày 6 tháng 11 năm 2025, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch trình chính trị của Việt Nam. Khi cả nước hướng về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 14 dự kiến diễn ra từ ngày 19 đến 25 tháng 5 năm 2026, dư luận đang dồn sự chú ý vào việc hình thành Bộ Chính trị khoá mới và những gương mặt sẽ đảm nhiệm các vị trí lãnh đạo cao nhất, thường được gọi chung là “Tứ trụ”. Những biến động nhân sự gần đây đã làm bầu không khí trở nên nóng hơn, báo hiệu cả sự kế thừa lẫn thay đổi đáng kể ở thượng tầng quyền lực.

Cơn lốc nhân sự trước thềm Đại hội

Ngay trước hội nghị, hàng loạt điều động cấp cao đã làm thay đổi cục diện. Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc được bổ nhiệm làm Bí thư Thành uỷ Hà Nội thay bà Bùi Thị Minh Hoài. Ông Trần Sĩ Thanh, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, bất ngờ được phân công giữ chức Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương. Trong khi đó, ông Đỗ Văn Chiến được điều chuyển sang Đảng đoàn Quốc hội. Những thay đổi chóng vánh này đã làm dấy lên nhiều suy đoán về việc sắp xếp nhân sự chiến lược trước Đại hội, nơi Ban Chấp hành Trung ương sẽ bầu ra Bộ Chính trị mới để dẫn dắt đất nước trong nhiệm kỳ tới.

Hội nghị Trung ương 14 tập trung nhiều vào việc xác định số lượng uỷ viên Bộ Chính trị khoá tới, dự kiến dao động từ 17 đến 19 người. Con số này thường là số lẻ để thuận lợi cho biểu quyết, phản ánh cả nhu cầu đại diện rộng và thực tế biến động nhân sự.

Biến động chưa từng có ở Bộ Chính trị khoá XIII

Bộ Chính trị khoá XIII bắt đầu nhiệm kỳ với 18 uỷ viên nhưng hiện chỉ còn 16, sau khi 8 người rời nhiệm sở trong nhiệm kỳ. Trong đó có sự ra đi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và việc từ chức của các nhân vật nổi bật như nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, nguyên Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, nguyên Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Mức độ biến động này chưa từng có tiền lệ so với khoá XII, khi chỉ có hai người rời giữa nhiệm kỳ.

Để bù đắp khoảng trống, sáu gương mặt mới đã được bầu bổ sung, gồm Đỗ Văn Chiến, Lê Minh Hưng, Nguyễn Trọng Nghĩa, Bùi Thị Minh Hoài, cùng hai tướng công an Lương Tam Quang và Nguyễn Duy Ngọc. Sự bổ sung này đã thay đổi cán cân kinh nghiệm, đại diện thể chế và tương quan phe phái trong Bộ Chính trị.

Nhóm nòng cốt đủ điều kiện tái cử

Theo quy định hiện hành, uỷ viên Bộ Chính trị muốn tái cử phải dưới 65 tuổi tại thời điểm Đại hội. Đến tháng 1 năm 2026, có 8 trong số 16 uỷ viên hiện tại đáp ứng tiêu chí này, tạo thành nhóm nòng cốt nhiều khả năng tiếp tục ở lại khoá XIV. Nhóm này gồm Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng, Đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa – Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Ngoài ra còn có ông Đỗ Văn Chiến, hiện là Phó Bí thư Thường trực Đảng đoàn Quốc hội; bà Bùi Thị Minh Hoài – nữ uỷ viên Bộ Chính trị duy nhất; cùng hai tướng công an Lương Tam Quang và Nguyễn Duy Ngọc. Đặc biệt, sự thăng tiến nhanh chóng của ông Nguyễn Duy Ngọc – từ Thứ trưởng Bộ Công an, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, đến Bí thư Thành uỷ Hà Nội – đã thu hút sự chú ý. Lịch sử cho thấy vị trí Bí thư Hà Nội thường là bệ phóng cho các chức vụ cao nhất, như trường hợp các ông Nông Đức Mạnh, Nguyễn Phú Trọng, Vương Đình Huệ.

Vị trí chiến lược và sức nặng chính trị

Một số vị trí có sức nặng chính trị đặc biệt. Chức Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị thường đảm bảo sự hiện diện của quân đội trong Bộ Chính trị bên cạnh Bộ trưởng Quốc phòng. Tương tự, Bí thư Thành uỷ Hà Nội nắm quyền lực đáng kể đối với bộ máy chính trị thủ đô và thường là nơi thử thách cho các nhà lãnh đạo tương lai.

Tám uỷ viên còn lại sẽ quá tuổi quy định vào thời điểm Đại hội và chỉ có thể ở lại nếu được xem xét theo diện “trường hợp đặc biệt”. Trước đây, cơ chế này chỉ áp dụng cho năm chức danh: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội, Thường trực Ban Bí thư, nhưng gần đây đã có thay đổi, mở ra khả năng điều chỉnh đáng kể.

Con đường đến "Tứ trụ"

“Tứ trụ” – gồm Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội – sẽ được lựa chọn từ trong Bộ Chính trị mới. Quá trình này kết hợp giữa quy định chính thức, thông lệ không thành văn và thương lượng chính trị. Những thay đổi nhân sự gần đây cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng để định vị các gương mặt chủ chốt cho bốn vị trí này.

Với quy mô biến động lớn, Đại hội XIV có thể đánh dấu một trong những đợt thay đổi lãnh đạo sâu rộng nhất trong nhiều thập kỷ. Sự kết hợp giữa các nhân vật kỳ cựu, những gương mặt mới đầy tham vọng và khả năng áp dụng cơ chế đặc biệt tạo nên một bối cảnh vừa năng động vừa khó đoán. Dư luận sẽ theo dõi sát sao cách các nhu cầu thể chế, mạng lưới cá nhân và chiến lược chính trị định hình đội ngũ lãnh đạo đưa Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển tiếp theo.

Tóm lại, Hội nghị Trung ương 14 đã mở ra giai đoạn chuyển giao quyền lực đầy tính quyết định. Số lượng rời nhiệm giữa kỳ bất thường, sự thăng tiến nhanh của một số nhân vật và việc bố trí lại các vị trí trọng yếu đều cho thấy cấu trúc quyền lực đang biến đổi. Khi Đại hội XIV đến gần, diện mạo Bộ Chính trị mới và danh tính “Tứ trụ” tiếp theo đang dần lộ diện, nhưng bức tranh toàn cảnh chỉ rõ ràng khi lá phiếu cuối cùng được bỏ vào tháng 5 năm 2026.