Trong bối cảnh tài chính toàn cầu đầy biến động, ít sự kiện nào thu hút nhiều sự chú ý như các quyết định của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Việc Fed có thể hạ lãi suất đã làm dấy lên những cuộc thảo luận không chỉ tại Mỹ mà còn ở các thị trường mới nổi như Việt Nam, nơi tác động không chỉ dừng lại ở chỉ số chứng khoán mà còn ảnh hưởng đến sự cân bằng mong manh của tỷ giá hối đoái. Cuộc trò chuyện giữa chuyên gia tài chính Nguyễn Minh Tuấn và MC chương trình đã làm rõ cách các biến động vĩ mô này gắn liền với các yếu tố kinh tế nội địa.

Quyết định của Fed và tâm lý nhà đầu tư

Cuộc trao đổi bắt đầu với nhận định rằng thị trường chứng khoán Việt Nam gần đây đã có dấu hiệu hồi phục, với sắc xanh trở lại trên bảng điện. Dù đợt tăng này có thể chỉ mang tính ngắn hạn, nó phản ánh tâm lý tích cực của nhà đầu tư trước thềm cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất, một động thái có thể báo hiệu sự dịch chuyển của dòng vốn toàn cầu.

Ông Nguyễn Minh Tuấn nhấn mạnh rằng với thị trường cổ phiếu Việt Nam, các yếu tố nội tại hiện quan trọng hơn yếu tố bên ngoài. Tuy nhiên, tỷ giá giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ vẫn là mối lo ngại lớn. Câu hỏi đặt ra là liệu việc Fed hạ lãi suất có giúp giảm áp lực lên đồng Việt Nam hay vẫn còn những yếu tố cấu trúc khác tiếp tục tạo sức ép.

Chênh lệch lãi suất và dòng vốn

Trọng tâm của vấn đề tỷ giá là nguyên tắc dòng vốn thường chảy về nơi có lợi suất cao hơn. Khi lãi suất Mỹ duy trì ở mức cao, nhà đầu tư có xu hướng bán đồng Việt Nam để nắm giữ đô la Mỹ nhằm hưởng lợi suất cao hơn ở nước ngoài. Điều này khiến đồng USD mạnh lên và đồng VND suy yếu.

Về lý thuyết, việc Fed hạ lãi suất sẽ giảm động lực này, qua đó có thể giảm áp lực lên đồng Việt Nam. Tuy nhiên, như ông Tuấn chỉ ra, thực tế phức tạp hơn nhiều. Ngay cả khi Fed đã bắt đầu hạ lãi suất, đồng USD đã suy yếu so với các đồng tiền chủ chốt khác như euro. Dù vậy, đồng Việt Nam vẫn tiếp tục mất giá so với USD, cho thấy các điều kiện kinh tế nội địa và yếu tố toàn cầu khác đang tác động mạnh.

Vượt ra ngoài so sánh lãi suất Mỹ - Việt Nam

Cuộc trao đổi nhấn mạnh rằng giá trị tiền tệ không chỉ được quyết định bởi chênh lệch lãi suất song phương. Các yếu tố vĩ mô khác như cán cân thương mại, dự trữ ngoại hối và niềm tin của nhà đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng. Việc VND giảm giá trong khi USD yếu đi so với thế giới cho thấy có những thách thức cấu trúc trong nền kinh tế Việt Nam.

Ông Tuấn cho rằng cần xem xét sự mất giá của VND trong bối cảnh rộng hơn, bao gồm chính sách tiền tệ, sức khỏe tài khóa, hiệu quả xuất khẩu và sự ổn định của thị trường vốn. Đây là góc nhìn quan trọng để nhà hoạch định chính sách duy trì sự ổn định tiền tệ trong nền kinh tế toàn cầu kết nối chặt chẽ.

Dự báo lộ trình chính sách của Fed

Nhìn về phía trước, sự đồng thuận trên thị trường, thể hiện qua các lịch kinh tế như Trading Economics, cho thấy khả năng Fed sẽ hạ lãi suất 25 điểm cơ bản, từ 4,25% xuống 4,0%. Đây là sự tiếp nối xu hướng bắt đầu từ năm 2024, khi Fed thực hiện nhiều đợt cắt giảm lãi suất trong bối cảnh diễn biến chính trị và kinh tế, bao gồm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Lộ trình chính sách của Fed đã xen kẽ giữa các đợt cắt giảm và giữ nguyên lãi suất, phản ứng với các chỉ báo như tăng trưởng GDP và chỉ số PCE lõi – thước đo lạm phát ưa thích của Mỹ. Cuộc trò chuyện nhấn mạnh rằng quyết định chính sách tiền tệ phụ thuộc vào hai chỉ số chính: lạm phát và việc làm. Đây là cơ sở để Fed cân bằng giữa kích thích tăng trưởng và kiểm soát giá cả.

Yếu tố kinh tế nội địa

Dù xu hướng tiền tệ toàn cầu đóng vai trò định hướng, các nhà hoạch định chính sách Việt Nam vẫn phải giải quyết những thực tế kinh tế trong nước. Sự ổn định của tỷ giá phụ thuộc vào chính sách lãi suất nội địa, dòng vốn đầu tư nước ngoài và sức khỏe của các ngành kinh tế chủ chốt. Chẳng hạn, các động thái của doanh nghiệp như Sabeco với lượng tiền gửi ngân hàng lớn phản ánh tình hình thanh khoản trong nước.

Bên cạnh đó, các diễn biến địa chính trị như đàm phán thương mại Mỹ - Trung có thể ảnh hưởng gián tiếp tới Việt Nam thông qua thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu và tâm lý nhà đầu tư. Phát biểu của cựu Tổng thống Trump về khả năng điều chỉnh thuế trước cuộc gặp với lãnh đạo Trung Quốc cho thấy các quyết định chính trị ở nước ngoài có thể lan tỏa tác động tới môi trường kinh tế Việt Nam.

Kết luận: Thách thức đa yếu tố

Mối liên hệ giữa việc Fed hạ lãi suất và áp lực tỷ giá tại Việt Nam là một vấn đề đa chiều. Mặc dù lãi suất Mỹ thấp hơn có thể giảm áp lực dòng vốn chảy ra, đây không phải là giải pháp duy nhất cho sự suy yếu của đồng nội tệ. Các yếu tố cấu trúc, động lực thương mại và niềm tin của nhà đầu tư đều góp phần định hình tỷ giá.

Đối với nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách, bài học rút ra là ổn định tiền tệ đòi hỏi cách tiếp cận toàn diện. Theo dõi chính sách tiền tệ toàn cầu là cần thiết, nhưng củng cố nền tảng kinh tế nội địa mới là yếu tố then chốt. Khi các quyết định của Fed được công bố, Việt Nam cần cân bằng giữa tác động bên ngoài và sức mạnh nội tại để vượt qua những biến động của tài chính toàn cầu.