Chỉ trong một buổi tối, giá vàng thế giới đã giảm gần 22 USD/ounce, tương đương khoảng 3%, từ 4.113 USD xuống còn 3.990 USD, chính thức xuyên thủng ngưỡng tâm lý quan trọng 4.000 USD mà thị trường giữ vững hơn một tháng qua. Đây không chỉ là một cú điều chỉnh thông thường mà còn phản ánh sự mỏi mệt của đà tăng kéo dài từ tháng 7, mở ra giai đoạn cân bằng mới sau chuỗi kỷ lục chưa từng có.

Cú giảm bất ngờ và mạnh mẽ

Bối cảnh của cú giảm này bắt nguồn từ hai tuần trước, khi ngày 17/10/2025 vàng đạt đỉnh lịch sử 4.800 USD do lo ngại khủng hoảng nợ công châu Âu, lạm phát Mỹ dai dẳng và đồng USD yếu nhất trong 4 năm. Khi đó, tâm lý thị trường cực kỳ hưng phấn, từ các quỹ đầu tư lớn đến người mua lẻ đều tin vàng sẽ tăng vô hạn.

Ngòi nổ từ tín hiệu hòa hoãn

Tâm lý đảo chiều khi Tổng thống Donald Trump phát tín hiệu rằng Mỹ và Trung Quốc đang tiến gần hơn bao giờ hết tới một thỏa thuận thương mại. Thông tin này lập tức làm giảm nhu cầu tài sản trú ẩn, vốn dịch chuyển trở lại cổ phiếu, năng lượng và các tài sản rủi ro. Ngày 27/10, khi các hãng tin lớn xác nhận khả năng diễn ra cuộc gặp giữa ông Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, hợp đồng vàng tương lai trên COMEX bị bán tháo, khối lượng giao dịch gấp ba lần trung bình. Các lệnh dừng lỗ kích hoạt hàng loạt tạo hiệu ứng domino, kéo giá giảm gần 100 USD chỉ trong vài giờ – mức giảm mạnh nhất theo phần trăm kể từ tháng 5/2024 khi Fed nâng lãi suất khẩn cấp.

Yếu tố kỹ thuật và tâm lý

Điều đáng chú ý là chỉ số USD (DXI) không tăng mạnh, thậm chí giảm nhẹ về quanh 98,89 điểm. Nguyên nhân chính nằm ở tâm lý và kỳ vọng. Sau gần 3 tháng tăng liên tục, nhiều nhà đầu tư đã sử dụng đòn bẩy cao, kỳ vọng vàng sớm vượt 5.000 USD. Khi yếu tố hỗ trợ giảm nhiệt, bất kỳ tin tích cực nào về hòa bình cũng trở thành lý do chốt lời.

Về kỹ thuật, mốc 4.000 USD vừa là ngưỡng tâm lý vừa là đường trung bình động 20 ngày – điểm cân bằng giữa xu hướng tăng và điều chỉnh. Việc phá vỡ mốc này kích hoạt hệ thống giao dịch tự động toàn cầu bán ra, khiến giá lao dốc nhanh hơn phản ứng của con người.

Chênh lệch thị trường trong nước

Cú giảm này cũng cho thấy khoảng cách lớn giữa giá vàng quốc tế và giá vàng Việt Nam. Quy đổi theo tỷ giá hiện tại, vàng quốc tế khoảng 126,8 triệu đồng/lượng, trong khi vàng SJC vẫn ở mức 148 triệu đồng – chênh hơn 20 triệu đồng. Điều này phản ánh cầu đầu cơ nội địa vẫn mạnh hoặc nguồn cung hạn chế do chưa có quota nhập khẩu mới.

Bối cảnh lịch sử và triển vọng

Nhìn toàn cảnh, đà giảm hiện tại là phản ứng tự nhiên sau giai đoạn tăng nóng. 6 tháng đầu năm, vàng tăng hơn 1.500 USD (35%) – mức quá lớn với bất kỳ tài sản nào. Lạm phát Mỹ hạ nhiệt chậm, Fed mới chỉ phát tín hiệu cắt giảm nhẹ lãi suất, thị trường cần nhịp nghỉ để kiểm chứng sức mạnh dòng tiền trú ẩn.

Các nhà đầu tư kỳ cựu cho rằng giảm gần 3% không phải kết thúc xu hướng dài hạn mà là giai đoạn chuyển tiếp. Lịch sử cho thấy mỗi khi vàng đạt đỉnh mới thường xuất hiện 1–2 phiên điều chỉnh mạnh trước khi tiếp tục tăng. Nếu lực mua bắt đáy xuất hiện quanh 3.900 USD và giữ vững vài ngày, vàng có thể quay lại 4.100–4.200 USD trong tháng 11. Ngược lại, nếu áp lực bán lan rộng và giá xuống dưới 3.800 USD, kịch bản giảm sâu về 3.700–3.600 USD sẽ kích hoạt, đưa thị trường vào pha tích lũy kéo dài.

Con đường phía trước

Hai sự kiện sắp tới sẽ tác động mạnh: cuộc họp Fed giữa tuần, nơi Chủ tịch Jerome Powell có thể công bố giảm lãi suất 0,25%, và cuộc gặp Trump–Tập tại Hàn Quốc, có thể định hình lại quan hệ thương mại Mỹ–Trung. Nếu cả hai diễn biến theo hướng hòa hoãn, vàng sẽ chịu áp lực giảm ngắn hạn; ngược lại, bất đồng hoặc căng thẳng mới có thể nhanh chóng đưa giá trở lại trên 4.000 USD.

Tóm lại, cú thủng mốc 4.000 USD lần này không chỉ là câu chuyện giá cả mà còn là bài kiểm tra tâm lý sau giai đoạn hưng phấn kéo dài. Thị trường đang tự thanh lọc, loại bỏ vị thế đầu cơ yếu và chuẩn bị cho giai đoạn mới. Với nhà đầu tư thông minh, đây không phải lúc hoảng loạn mà là thời điểm quan sát kỹ, phân tích chính sách và kiên nhẫn chờ cơ hội khi thị trường ổn định. Giá trị nội tại của vàng vẫn nguyên vẹn, chỉ là nó đang tạm nghỉ sau một hành trình quá dài.