Đêm ngày 4 tháng 11 năm 2025, thị trường tài chính toàn cầu chao đảo trước một làn sóng biến động bất ngờ. Vừa qua 9 giờ tối theo giờ Việt Nam, bảng điện tử tại các sàn giao dịch quốc tế đồng loạt đỏ rực. Giá vàng thế giới lao dốc, xuyên thủng ngưỡng tâm lý 4.000 USD/ounce, dừng lại ở mức 3.929 USD. Chỉ trong một phiên, vàng mất gần 72 USD, tương đương giảm 1,81% – một cú rơi mạnh đối với tài sản thường được coi là nơi trú ẩn an toàn. Nhà đầu tư nhỏ lẻ hoang mang, các quỹ phòng hộ im lặng, giới phân tích bắt đầu truy tìm nguyên nhân cho cú đảo chiều này.

Tác động tâm lý khi mất mốc 4.000 USD

Trong nhiều tuần, vàng dao động quanh mốc 4.000 USD, vừa là mức giá vừa là ngưỡng tâm lý. Khi ngưỡng này bị phá vỡ, lực bán tăng mạnh. Trên các diễn đàn tài chính quốc tế, bình luận dồn dập, dự đoán đây có thể là khởi đầu của chu kỳ điều chỉnh. Câu hỏi đặt ra: vàng có còn là nơi trú ẩn khi đồng đô la Mỹ đang quá mạnh? Và Fed đã gửi tín hiệu gì khiến thị trường đảo chiều nhanh như vậy?

Chính sách của Fed và phản ứng thị trường

Câu chuyện bắt đầu từ cuối tuần trước, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản. Ban đầu, vàng phản ứng tích cực, tăng gần 2% trong giờ đầu, nhà đầu tư kỳ vọng chu kỳ giảm lãi suất kéo dài sang năm sau sẽ hỗ trợ kim loại quý. Nhưng chỉ vài ngày sau, Chủ tịch Jerome Powell tuyên bố: "Chúng tôi tin rằng mức cắt giảm vừa qua phù hợp với dữ liệu hiện tại và Fed sẽ thận trọng trước khi đưa ra quyết định tiếp theo." Lời nói này khiến kỳ vọng về các đợt giảm tiếp theo tan biến. Đồng đô la phục hồi mạnh, chỉ số USD lên 1,15 điểm, cao nhất ba tháng. Khi dòng tiền toàn cầu quay về USD, vàng – vốn định giá bằng đô la – chịu áp lực giảm tự nhiên.

Sự trì hoãn dữ liệu và tâm lý bất định

Cú rơi không chỉ do sức mạnh đồng đô la. Việc chính phủ Mỹ tạm thời đóng cửa khiến hàng loạt báo cáo kinh tế quan trọng bị hoãn, từ lạm phát tiêu dùng đến bảng lương phi nông nghiệp. Không có dữ liệu mới, nhà đầu tư thiếu định hướng về bước đi của Fed. Trong bối cảnh mờ mịt, họ chọn giải pháp an toàn: bán vàng, giữ tiền mặt. Hiệu ứng domino lan từ quỹ lớn tới nhà đầu tư cá nhân. David Meer, giám đốc giao dịch kim loại quý tại High Rich Futures, cho biết xác suất Fed giảm lãi suất tháng 12 đã giảm từ hơn 90% xuống khoảng 70%, càng làm vàng mất lực.

Thay đổi khẩu vị rủi ro và tái cơ cấu danh mục

Một nguyên nhân nữa là khẩu vị rủi ro thay đổi. Sau giai đoạn tăng mạnh, vàng đã tích lũy hơn 50% lợi nhuận từ đầu năm, việc điều chỉnh là tất yếu. Morgan Stanley và Citigroup khuyến nghị khách hàng tạm quan sát, cho rằng vùng giá 4.000 USD quá cao so với mặt bằng lợi suất. Một số quỹ đầu cơ giảm tỷ trọng vàng để mua trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm với lợi suất khoảng 4,2%. Chứng khoán toàn cầu cũng đỏ sàn – Dow Jones mất hơn 400 điểm, Nasdaq giảm 1,2% – cho thấy tâm lý phòng thủ lan rộng.

Ngưỡng kỹ thuật và tác động trong nước

Về kỹ thuật, mốc 4.000 USD là hỗ trợ mạnh suốt hai tháng. Phá vỡ ngưỡng này có thể kéo giá xuống 3.900 hoặc thậm chí 3.850 USD trong vài ngày tới. Tại Việt Nam, giá vàng thế giới giảm lập tức phản ánh vào thị trường nội địa. Lúc 22 giờ, SJC, PNJ, Phú Quý đồng loạt giảm 800.000 – 1.000.000 đồng/lượng, SJC giảm mạnh nhất. Chênh lệch giá trong nước và thế giới vẫn trên 23 triệu đồng/lượng, cho thấy mất cân đối cung cầu. Tuy nhiên, nhà đầu tư trong nước khá bình tĩnh, tin rằng vàng khó giảm sâu khi kinh tế toàn cầu tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Góc nhìn dài hạn và dữ liệu sắp tới

Dù giảm mạnh, vàng vẫn cao hơn khoảng 53% so với đầu năm, phản ánh mức tăng trước đó quá nhanh. Với những người tin vào xu hướng tăng dài hạn, đây là phép thử. Các yếu tố cơ bản như nợ công toàn cầu, xung đột địa chính trị, lạm phát vẫn còn. Chỉ cần Fed phát tín hiệu mềm hơn hoặc dữ liệu kinh tế yếu đi, vàng có thể bật lại nhanh. Lịch sử cho thấy các cú giảm mạnh thường mở đầu cho nhịp tăng mới nếu nền tảng dài hạn tích cực. Ngắn hạn, thị trường dõi theo báo cáo việc làm ADP – manh mối đầu tiên về sức khỏe kinh tế Mỹ sau khi Fed giảm lãi suất. Nếu số liệu yếu, kỳ vọng Fed nới lỏng sẽ tăng, hỗ trợ vàng; nếu mạnh, đồng đô la sẽ vững, vàng khó thoát áp lực.

Khi các sàn châu Á đóng cửa, phố Wall vẫn căng thẳng. Những con số đỏ nhấp nháy trên màn hình nhắc nhở rằng thị trường vàng luôn nhạy cảm với tâm lý và chính sách, và mọi biến động có thể xảy ra trong chớp mắt.