Trong một diễn biến đầy kịch tính trên sân khấu tài chính toàn cầu, giá vàng đã bứt phá vượt mốc 4.100 USD/oz, thổi bùng cuộc thảo luận từ New York đến Hà Nội. Tối ngày 10/11/2025, khi giới đầu tư vẫn còn loay hoay trước bất ổn chính trị và dữ liệu kinh tế ảm đạm, kim loại quý này đã nhảy vọt hơn 100 USD chỉ trong một phiên giao dịch. Mức tăng đưa vàng giao ngay lên 4.102,81 USD không chỉ là một cú sốc ngắn hạn, mà còn phản ánh sự hội tụ của các yếu tố chính trị, kinh tế và tâm lý đang định hình lại kỳ vọng thị trường.

Chính trị tháo nút thắt, thị trường phản ứng

Chất xúc tác cho đợt bùng nổ này là việc Thượng viện Mỹ thông qua dự luật mở cửa lại chính phủ sau 40 ngày đóng cửa. Sự tê liệt này đã làm tạm ngưng nhiều hoạt động kinh tế trọng yếu, trì hoãn các báo cáo quan trọng về lạm phát, việc làm và chi tiêu tiêu dùng. Không có dữ liệu, các nhà phân tích và Cục Dự trữ Liên bang phải làm việc trong bóng tối, và thị trường theo bản năng tìm đến vàng như một nơi trú ẩn an toàn.

Việc mở cửa trở lại không chỉ khôi phục hoạt động chính phủ mà còn giải phóng luồng dữ liệu bị đình trệ. Giờ đây, giới đầu tư mong chờ các báo cáo bị hoãn như CPI và bảng lương phi nông nghiệp, vốn sẽ ảnh hưởng mạnh đến quyết định chính sách tháng 12 của Fed. Khả năng tiếp tục cắt giảm lãi suất, được gợi ý từ động thái hạ từ 4,25% xuống 4% hồi cuối tháng 10, càng củng cố tâm lý lạc quan với vàng.

Đồng USD yếu và chính sách tiền tệ hỗ trợ

Tác động của chính sách tiền tệ đối với vàng là rất rõ ràng. Lãi suất thấp làm giảm chi phí cơ hội của việc nắm giữ tài sản không sinh lời như vàng, trong khi đồng USD yếu khiến vàng rẻ hơn đối với nhà đầu tư dùng ngoại tệ khác. Sau lần cắt giảm lãi suất cuối tháng 10, chỉ số USD Index giảm xuống 99,59, báo hiệu niềm tin vào đồng bạc xanh suy yếu. Điều này thúc đẩy nhu cầu mua vàng mạnh mẽ tại các sàn London và New York.

Sự kết hợp giữa đồng USD suy yếu và chính sách nới lỏng tiền tệ từ lâu đã là động lực mạnh mẽ cho giá vàng. Lần này, khi các yếu tố đó đồng thời xuất hiện cùng biến động chính trị, thị trường đã chứng kiến một "cơn bão hoàn hảo" đẩy giá vàng tăng vọt chỉ trong vài giờ.

Kinh tế suy yếu và tâm lý bất an

Bên cạnh tiền tệ và tỷ giá, sự mong manh của kinh tế Mỹ càng làm gia tăng nhu cầu trú ẩn. Dữ liệu gần đây cho thấy kinh tế Mỹ đang chững lại, với tỷ lệ thất nghiệp tăng, đặc biệt ở khu vực bán lẻ và chính phủ, cùng niềm tin tiêu dùng tháng 11 giảm xuống mức thấp nhất trong 3,5 năm. Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hass cảnh báo tăng trưởng quý IV có thể âm nếu tình trạng đóng cửa kéo dài, và các báo cáo từ doanh nghiệp nhỏ lẫn chuỗi bán lẻ lớn cho thấy lo ngại này có cơ sở.

Điều này làm tăng khả năng Fed sẽ hành động mạnh hơn trong thời gian tới. Một số tổ chức, như Saxo Bank, dự đoán giá vàng có thể đạt 5.000 USD/oz trong vòng một năm nếu suy thoái sâu và chính sách tiếp tục nới lỏng.

Khoảng cách giá trong nước và thế giới

Trong khi thị trường quốc tế hân hoan, nhà đầu tư Việt Nam lại đối diện khoảng cách lớn giữa giá vàng thế giới và trong nước. Quy đổi theo tỷ giá hiện tại, giá thế giới tương đương khoảng 130,4 triệu đồng/lượng, nhưng vàng SJC bán ra khoảng 150,2 triệu đồng – chênh gần 20 triệu đồng. Khoảng cách này phản ánh nguồn cung vàng miếng hạn chế do quy định nhập khẩu, khiến doanh nghiệp khó cân bằng cung cầu.

Sự chênh lệch này tiềm ẩn rủi ro. Lịch sử cho thấy giá trong nước thường tăng nhanh hơn thế giới nhưng cũng giảm mạnh hơn khi điều chỉnh. Tháng 10 vừa qua, khi vàng thế giới đạt 4.381 USD, vàng SJC leo lên 154,6 triệu đồng, rồi mất hơn 10 triệu đồng chỉ trong một tuần khi giá quốc tế giảm.

Triển vọng thận trọng giữa hưng phấn

Đợt tăng hiện tại phản ánh sự hội tụ của chính trị, tiền tệ và lo ngại kinh tế. Tuy nhiên, sự thận trọng là cần thiết. Fed có thể chờ thêm dữ liệu trước khi tiếp tục cắt giảm lãi suất, và nếu kinh tế Mỹ ổn định hơn dự kiến, kỳ vọng này có thể đảo ngược, kéo vàng giảm.

Hiện tại, xu hướng ngắn hạn vẫn nghiêng về tăng, mang lại lợi thế cho người đang nắm giữ vàng. Nhưng với người định mua mới, 4.100 USD là vùng nhạy cảm – đủ cao để thu hút chú ý nhưng cũng dễ điều chỉnh nếu tin tích cực từ Mỹ xuất hiện. Những tuần tới, đặc biệt là phát biểu của Chủ tịch Jerome Powell và báo cáo việc làm tháng 11, sẽ quyết định liệu đây là khởi đầu của một chu kỳ tăng dài hạn hay chỉ là cú bứt phá ngắn hạn.

Trong bức tranh tổng thể, phiên tăng hôm nay giống như hồi chuông cảnh tỉnh hơn là sự xác nhận xu hướng dài hạn. Vàng đã trở lại vị trí trung tâm của tài chính toàn cầu, nơi mỗi biến động chính trị, mỗi dữ liệu kinh tế hay phát biểu của Fed đều có thể thổi bùng hoặc dập tắt sóng vàng chỉ trong vài giờ. Nhà đầu tư, cả trong và ngoài nước, cần tỉnh táo và quan sát kỹ khi cơn sóng mới đang hình thành.