Trong bối cảnh chính sách thuế tại Việt Nam đang thay đổi mạnh mẽ, các hộ kinh doanh đang đối mặt với bước chuyển lớn từ hình thức nộp thuế khoán sang kê khai theo doanh thu thực tế. Sự thay đổi này, dự kiến áp dụng toàn diện từ ngày 01/01/2026, yêu cầu mỗi giao dịch phải đi kèm hóa đơn hợp lệ, khiến việc tuân thủ trở thành ưu tiên hàng đầu.

Hiểu rõ thời điểm lập hóa đơn

Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó trưởng Cục Thuế TP.HCM, thời điểm lập hóa đơn được quy định rõ tại Nghị định 70 sửa đổi Nghị định 123. Đối với hàng hóa, hóa đơn phải được lập ngay khi chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng cho người mua, không phụ thuộc vào việc đã thanh toán hay chưa. Đối với dịch vụ, hóa đơn được lập khi hoàn thành, nhưng nếu thu tiền trước hoặc trong quá trình cung cấp, phải lập hóa đơn ngay, trừ một số khoản đặt cọc đặc thù. Việc tuân thủ đúng thời điểm là yếu tố then chốt để tránh bị xử phạt hành chính theo Nghị định 125/2020.

Chuẩn bị cho chuyển đổi số

Bà Mai Thị Nghĩa Lê, Trưởng phòng Thuế Cá nhân, Hộ kinh doanh và Thu khác, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc triển khai hệ thống hóa đơn điện tử. Khi hộ kinh doanh chuyển từ ghi chép thủ công sang nền tảng số, việc hợp tác với nhà cung cấp uy tín và đầu tư thiết bị như máy tính, máy in, phần mềm là cần thiết. Thường xuyên cập nhật quy định pháp luật và đào tạo sẽ giúp chủ hộ hiểu rõ quyền, nghĩa vụ, đảm bảo quá trình hội nhập vào hệ thống mới thuận lợi.

Từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tại một talk show gần đây, các diễn giả đã nêu bật lợi ích của việc chuyển đổi lên doanh nghiệp. Ông Nguyễn Chánh Trung từ BVBank cho rằng bước chuyển này giúp minh bạch hoạt động, dễ tiếp cận vốn và xây dựng lịch sử tín dụng chính thức. Doanh nghiệp có lợi thế pháp lý như mở tài khoản ngân hàng, ký hợp đồng, tham gia đấu thầu và hưởng ưu đãi thuế như hoàn thuế GTGT, giảm thuế TNDN cho doanh thu nhỏ và miễn thuế ban đầu.

Tuy nhiên, khó khăn vẫn tồn tại, đặc biệt với tiểu thương lớn tuổi quen ghi chép thủ công. Vượt qua tâm lý ngại thay đổi và học kỹ năng số quan trọng không kém quá trình kỹ thuật. Các chuyên gia khuyến nghị hộ kinh doanh có doanh thu hoặc lao động lớn nên cân nhắc chuyển đổi để mở rộng và phù hợp với mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.

Việc tiến tới tuân thủ thuế bài bản và hóa đơn điện tử không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là cơ hội chiến lược để hộ kinh doanh chuyên nghiệp hóa, phát triển bền vững và cạnh tranh công bằng.