Đầu tháng 11 năm 2025, thị trường tài chính chứng kiến một diễn biến nghịch lý: mặc dù Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa hạ lãi suất, chỉ số đồng đô la Mỹ (DXY) lại tăng trở lại mốc 100, trong khi giá vàng tụt xuống dưới ngưỡng 4.000 USD/ounce. Sự kết hợp bất ngờ này đã làm dấy lên nhiều tranh luận giữa các nhà đầu tư và giới phân tích, cho thấy sự phức tạp của dòng vốn toàn cầu và tâm lý thị trường.

Vàng giảm giá trong bối cảnh đồng USD mạnh lên

Vàng, vốn được coi là tài sản trú ẩn an toàn, đã giảm hơn 1% trên thị trường quốc tế, với giá vàng giao ngay đóng cửa quanh mức 3.939 USD/ounce và hợp đồng tương lai ở mức khoảng 3.945 USD. Đồng USD mạnh lên khiến vàng trở nên đắt đỏ hơn đối với những người nắm giữ các loại tiền tệ khác, làm giảm nhu cầu mua vào. Điều này khiến nhiều nhà đầu tư cá nhân bất ngờ, bởi họ thường kỳ vọng vàng sẽ tăng khi chính sách tiền tệ được nới lỏng.

Chuyên gia khách mời của chương trình, anh Tuấn, chỉ ra một xu hướng tâm lý thú vị ở nhà đầu tư cá nhân: nhiều người vội vàng mua khi giá tăng vì sợ bỏ lỡ cơ hội, nhưng lại chần chừ hoặc hoảng loạn khi giá giảm. Tâm lý đảo ngược này thường dẫn tới việc mua ở đỉnh và bỏ lỡ cơ hội khi giá xuống, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả danh mục dài hạn. Anh nhấn mạnh vàng vẫn nên có mặt trong danh mục đầu tư đa dạng hóa dài hạn, nhưng cảnh báo không nên dồn toàn bộ vốn hoặc vay nợ để đầu tư hết vào vàng.

Fed hạ lãi suất và DXY tăng mạnh

Theo lý thuyết kinh tế thông thường, khi ngân hàng trung ương hạ lãi suất, đồng tiền nội tệ có xu hướng yếu đi do lợi suất giảm làm giảm sức hấp dẫn với nhà đầu tư. Tuy nhiên, động thái gần đây của Fed lại đi ngược quy luật này. Sau đợt hạ lãi suất cuối tháng 10/2025 – lần đầu tiên trong năm – chỉ số DXY lại tăng thay vì giảm.

Anh Tuấn chỉ ra rằng sự khác biệt so với các chu kỳ trước cho thấy đang có những yếu tố khác chi phối. Trong khi Chủ tịch Fed Jerome Powell phát tín hiệu rằng sẽ không có thêm đợt cắt giảm nào trong năm nay, kỳ vọng của thị trường về một lần hạ lãi suất vào tháng 12 đã giảm từ hơn 90% xuống khoảng 71%. Sự thay đổi này có thể đã củng cố niềm tin của phe mua USD, giúp đồng tiền này mạnh lên.

Tâm lý thị trường và bối cảnh toàn cầu

Sức mạnh của đồng USD cũng phản ánh bối cảnh toàn cầu ngoài chính sách tiền tệ Mỹ. Trong thời kỳ bất ổn, nhà đầu tư toàn cầu thường tìm đến USD như một tài sản trú ẩn, bất chấp biến động lãi suất. Bên cạnh đó, hiệu suất kinh tế tương đối cũng đóng vai trò quan trọng: nếu các nền kinh tế lớn khác suy giảm mạnh hơn hoặc nới lỏng tiền tệ nhiều hơn Mỹ, USD vẫn có thể tăng giá ngay cả khi Fed hạ lãi suất.

Đối với vàng, mối quan hệ giữa sức mạnh đồng tiền và tâm lý nhà đầu tư rất quan trọng. Đồng USD mạnh thường gây áp lực giảm giá vàng, nhưng tâm lý thị trường có thể khuếch đại tác động này. Trong trường hợp này, sự chần chừ của nhà đầu tư cá nhân khi giá giảm đã làm nhu cầu yếu đi, trong khi dòng vốn đầu cơ lại ưu tiên USD hơn vàng.

Diễn biến kinh tế trong nước

Chương trình cũng đề cập tới những tin tức kinh tế đáng chú ý trong nước. Tổng công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc công bố dự án trung tâm dữ liệu gần 2 tỷ USD tại TP.HCM, hợp tác với AIC và VietinBank. Doanh nghiệp ghi nhận kết quả kinh doanh quý 3/2025 tích cực, với doanh thu tăng 42% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế tăng 55%. Lũy kế 9 tháng, doanh thu gấp 2,5 lần và lợi nhuận gần gấp 4 lần so với năm 2024.

Trong khi đó, tỷ giá USD/VND biến động trái chiều. Ngân hàng Nhà nước nâng nhẹ tỷ giá trung tâm, còn thị trường tự do lại ghi nhận giá USD giảm. Những biến động này cho thấy sự tương tác phức tạp giữa chính sách tiền tệ trong nước, xu hướng tiền tệ toàn cầu và hành vi nhà đầu tư.

Bài học cho nhà đầu tư

Sự kiện này mang lại nhiều bài học cho nhà đầu tư trong bối cảnh thị trường biến động. Thứ nhất, các mối quan hệ vĩ mô không phải lúc nào cũng diễn ra theo công thức; hạ lãi suất không phải lúc nào cũng làm yếu đồng tiền, và giá tài sản chịu tác động của nhiều yếu tố như kỳ vọng, hiệu suất tương đối và tâm lý toàn cầu. Thứ hai, thiên kiến cảm xúc có thể làm giảm hiệu quả đầu tư, đòi hỏi nhà đầu tư giữ kỷ luật và tầm nhìn dài hạn.

Anh Tuấn nhấn mạnh rằng vàng vẫn là thành phần quan trọng trong danh mục đa dạng hóa, nhưng không nên chiếm tỷ trọng quá lớn. Nhà đầu tư cần tránh các quyết định bốc đồng theo biến động ngắn hạn, tập trung vào phân bổ chiến lược. Đồng thời, hiểu rõ các yếu tố chi phối biến động tiền tệ sẽ giúp tránh những giả định đơn giản dễ dẫn đến sai lầm.

Kết luận

Việc DXY tăng và giá vàng giảm sau động thái hạ lãi suất của Fed là lời nhắc nhở rằng thị trường tài chính thường đi ngược lại dự đoán sách vở. Bằng cách xem xét cả bối cảnh vĩ mô và tâm lý nhà đầu tư, người tham gia thị trường có thể điều hướng tốt hơn sự phức tạp này. Trong nền kinh tế toàn cầu kết nối chặt chẽ, nhận thức về những động lực này là chìa khóa để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt và bền vững.