Ngày 25 tháng 10 chứng kiến hàng loạt diễn biến mới đưa Nga, Mỹ và NATO trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu. Tổng thống Vladimir Putin dường như nắm trong tay một "át chủ bài" cực mạnh nhằm đối phó với các biện pháp trừng phạt mới nhất từ Washington, trong khi chiến sự ở Ukraine tiếp tục biến động với những hệ quả đáng kể.

Làn sóng trừng phạt mới từ Mỹ

Dưới nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã công bố các biện pháp trừng phạt chưa từng có nhắm vào hai nhà xuất khẩu dầu lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil. Đây là bước leo thang đáng kể so với các biện pháp trước đó, vốn tránh động chạm đến hai "ông lớn" này vì lo ngại gián đoạn nguồn cung toàn cầu và giá dầu tăng. Lệnh trừng phạt đóng băng tài sản tại Mỹ và cấm các thực thể Mỹ giao dịch với hai công ty này. Chuyên gia Helima Grove từ ABC Capital Market mô tả đây là nỗ lực quyết liệt nhất nhằm cắt đứt "cây ATM" kinh tế của Nga.

Điểm đáng chú ý là sự phối hợp trong các biện pháp trừng phạt. Chỉ vài ngày trước, Anh đã mở rộng trừng phạt sang Rosneft và Lukoil. Ngày 22 tháng 10, EU thông qua gói trừng phạt thứ 19, cấm toàn bộ giao dịch với Rosneft và nhắm vào Lasco, đơn vị thương mại của Lukoil tại UAE. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương, thể hiện quyết tâm duy trì áp lực tập thể.

Nga phản ứng và xây dựng phương án thay thế

Bất chấp mức độ nghiêm trọng của các biện pháp, giới chuyên gia vẫn chia rẽ về tác động thực sự. Bagina, nghiên cứu viên cao cấp tại IESS, cho rằng động thái này diễn ra khi Nga đang chịu sức ép từ trừng phạt phương Tây và các cuộc tấn công bằng UAV vào hạ tầng năng lượng, khiến doanh thu giảm 20% trong năm. Tuy nhiên, Janit từ Viện nghiên cứu quốc tế và an ninh Đức lưu ý rằng đồng ruble vẫn ổn định, cổ phiếu Rosneft và Lukoil chỉ giảm nhẹ chứ không sụp đổ.

Chiến lược phản công của Nga tỏ ra vững vàng. Aray Pama, Giám đốc thị trường dầu tại ICES, khẳng định Moscow đã xây dựng hạ tầng độc lập để duy trì dòng chảy dầu tới các đối tác như Ấn Độ và Trung Quốc, bao gồm tuyến vận chuyển và hệ thống thanh toán thay thế, nhằm né tránh hạn chế từ phương Tây. Hiệu quả lâu dài của trừng phạt sẽ phụ thuộc vào việc Mỹ có sẵn sàng đối phó với những phương án này hay không.

Vai trò then chốt của Ấn Độ

Một biến số quan trọng là phản ứng của Ấn Độ. Là nhà nhập khẩu dầu thô Nga lớn nhất, Ấn Độ mua từ 1,5 đến 2 triệu thùng mỗi ngày, chiếm tới 40% xuất khẩu của Nga. Reuters cho biết các doanh nghiệp Ấn Độ có thể giảm hoặc ngừng mua dưới áp lực gia tăng từ Mỹ. Nếu điều này xảy ra, Trung Quốc sẽ là người mua lớn duy nhất còn lại, nhưng không thể hấp thụ toàn bộ lượng dầu, buộc Nga phải rút một phần nguồn cung khỏi thị trường – yếu tố đang góp phần làm giá dầu tăng.

Trớ trêu thay, giá dầu thô Mỹ đã giảm gần 25% so với mức đỉnh hồi tháng 1, tạo điều kiện cho Trump áp đặt trừng phạt mà chưa gây sốc giá ngay lập tức. Tuy nhiên, giá cao kéo dài có thể vô tình mang lại lợi nhuận cho Moscow, bù đắp phần nào tác động của trừng phạt. Một số chuyên gia dự đoán Trump sẽ gây áp lực lên OPEC để tăng sản lượng nhằm bình ổn thị trường.

Diễn biến mới trên chiến trường Ukraine

Trong khi các biện pháp kinh tế chiếm tiêu đề, chiến sự Ukraine diễn biến căng thẳng. Theo Military Summary, quân Nga đang tiến công trên nhiều mặt trận. Tại Minograd, quân Ukraine đã rút hoàn toàn, và có sự rút lui một phần ở Pokrops. Nga hiện kiểm soát 70% Jodinski và đang bao vây Novo Paplovka.

Mặt trận phía Bắc gần Ivanovka chứng kiến đột phá bất ngờ, lực lượng Nga áp sát theo quốc lộ T0515, đe dọa tuyến tiếp tế của Ukraine tới Minograd. Chiến lược bao vây với nhiều gọng kìm đang siết chặt phòng tuyến Ukraine, đặc biệt quanh Pops, nơi hệ thống phòng thủ đang tan rã.

Ý nghĩa chiến lược

Sức ép kinh tế và quân sự đồng thời cho thấy Nga đang áp dụng chiến lược đa hướng. Một mặt, Putin tỏ ra tự tin, khẳng định trừng phạt sẽ không ảnh hưởng lớn tới thịnh vượng quốc gia. Mặt khác, những thắng lợi trên chiến trường có thể củng cố vị thế đàm phán của ông.

Đối với Mỹ và NATO, thách thức là duy trì áp lực mà không gây hậu quả ngoài ý muốn như cú sốc năng lượng toàn cầu hay củng cố liên minh Nga với các cường quốc ngoài phương Tây. Những tuần tới sẽ cho thấy liệu trừng phạt kết hợp với thực tế chiến trường có thể thay đổi hướng đi của Moscow, hay "át chủ bài" của Putin sẽ giúp Nga giữ vững lộ trình bất chấp trở ngại.

Kết lại, ngày 25 tháng 10 phản ánh sự phức tạp của xung đột hiện đại, nơi chiến tranh kinh tế và chiến lược quân sự đan xen. Kết quả sẽ phụ thuộc vào sức bền của kinh tế và quân đội Nga, cùng với các bước đi ngoại giao của những nhân tố toàn cầu như Ấn Độ, Trung Quốc và OPEC.