Ngày 31/10, dư luận quốc tế tập trung vào hàng loạt diễn biến mới trong căng thẳng địa chính trị xoay quanh Nga, Ukraina và an ninh châu Âu. Các sự kiện trong ngày nổi bật với bước tiến mới của công nghệ quân sự Nga, số liệu xuất khẩu vũ khí kỷ lục từ Ba Lan, đánh giá thẳng thắn từ lãnh đạo quốc phòng Italy, cùng những thay đổi trong chiến lược công nghiệp quốc phòng của Ukraina.

Bước Tiến Hải Quân Nga

Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố thành công lớn trong chương trình vũ khí hải quân, đặc biệt là hệ thống Posiden. Đây là thiết bị ngầm không người lái mang đầu đạn hạt nhân, nhỏ gọn hơn nhiều so với các lò phản ứng hạt nhân trước đây, nhưng có công suất vượt xa cả tên lửa xuyên lục địa tiên tiến nhất của Nga. Posiden, được NATO đặt mã Cion, dài khoảng 20 mét, đường kính 1,8 mét, nặng 100 tấn, được thiết kế để răn đe chiến lược trên biển. Các chuyên gia mô tả đây là một loại ngư lôi hạt nhân có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng cho mục tiêu ven bờ và tạo ra sóng thần.

Người phát ngôn Điện Kremlin nhấn mạnh Posiden là công nghệ hoàn toàn mới, đánh dấu bước tiến quan trọng trong năng lực phòng thủ của Nga, đồng thời khẳng định các cuộc thử nghiệm được tiến hành nghiêm ngặt theo quy định quốc tế và thỏa thuận song phương.

Xuất Khẩu Vũ Khí Ba Lan Tăng Vọt

Cùng ngày, báo chí Ba Lan công bố số liệu xuất khẩu vũ khí năm 2024 đạt kỷ lục 3,2 tỷ euro, trong đó Ukraina chiếm 2,5 tỷ euro, trở thành khách hàng lớn nhất. Mỹ đứng thứ hai với 190 triệu euro, tiếp theo là Philippines 185 triệu euro và Tây Ban Nha 33 triệu euro. Đây là bước nhảy vọt từ dưới 400 triệu euro năm 2020, lên gần 1,2 tỷ euro năm 2022 và nay gấp gần ba lần.

Ukraina đã mua 78 súng cối, 18 pháo tự hành và gần 300 xe bọc thép. Mỹ và Philippines mua 13 trực thăng Black Hawk, còn Estonia, Na Uy và Latvia nhận hơn 160 hệ thống tên lửa phòng không vác vai. Những con số này chưa bao gồm viện trợ miễn phí của Ba Lan cho Ukraina, cho thấy vai trò sâu sắc của Warsaw trong hỗ trợ quốc phòng Kyiv.

Đánh Giá Thẳng Thắn Từ Bộ Trưởng Quốc Phòng Italy

Bộ trưởng Quốc phòng Italy Guido Crosetto đưa ra đánh giá thực tế về khả năng Ukraina giành lại các vùng lãnh thổ đang do Nga kiểm soát. Ông cho rằng việc lấy lại các khu vực mất từ năm 2014, bao gồm Crimea, cũng như Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia là bất khả thi. Theo Crosetto, Nga sẽ không bao giờ từ bỏ những vùng này và Ukraina không đủ sức mạnh để tái chiếm ngay cả khi có hỗ trợ từ phương Tây. Ông nhấn mạnh Moskva không sẵn sàng đàm phán về các khu vực đã được ghi trong hiến pháp Nga.

Trên thực địa, Ukraina tiếp tục mất thêm lãnh thổ khi Nga mở rộng kiểm soát tại Donbas và các vùng tranh chấp khác. Quan chức Nga cảnh báo Ukraina sẽ nhanh chóng thất thế nếu thiếu viện trợ quân sự từ phương Tây, nhưng Tổng thống Volodymyr Zelensky bác bỏ và kêu gọi duy trì hỗ trợ.

Căng Thẳng An Ninh Châu Âu

Tình hình an ninh châu Âu thêm căng thẳng khi hai tiêm kích Ba Lan chặn một máy bay IL-20 của Nga trên không phận quốc tế thuộc biển Baltic. Máy bay Nga không xâm phạm lãnh thổ Ba Lan nhưng không có kế hoạch bay và tắt thiết bị phát tín hiệu, gây lo ngại về an ninh khu vực. Lực lượng vũ trang Ba Lan khẳng định phản ứng nhanh chóng và chuyên nghiệp đảm bảo an toàn.

Sự kiện này nối tiếp hàng loạt vụ vi phạm không phận gần đây, bao gồm UAV bay vào Ba Lan hồi tháng 9. Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã công bố chương trình Eastern Century nhằm ngăn chặn các vi phạm và thể hiện sự đoàn kết với Ba Lan. Giới phân tích cảnh báo nguy cơ leo thang, thúc đẩy các quốc gia tuyến đầu ở châu Âu tăng chi tiêu quốc phòng.

Ukraina Triển Khai Xuất Khẩu Vũ Khí Có Kiểm Soát

Tổng thống Zelensky đã chỉ thị Bộ Quốc phòng bắt đầu xuất khẩu vũ khí có kiểm soát từ tháng 11/2025. Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov phải đảm bảo sản xuất và bàn giao các loại UAV gồm FPV, UAV đánh chặn và UAV tấn công tầm xa trước cuối năm.

Từ khi xung đột Nga – Ukraina bùng nổ năm 2022, ngành công nghiệp quốc phòng Ukraina, đặc biệt là sản xuất UAV, phát triển mạnh với hơn 200 doanh nghiệp cung cấp các hệ thống vũ khí giá rẻ, linh hoạt. Zelensky nhiều lần bày tỏ sẵn sàng nới lỏng quy định xuất khẩu, hướng tới quốc tế hóa ngành quốc phòng bằng cách mở dây chuyền sản xuất ở nước ngoài. Theo cơ chế đề xuất, Ukraina sẽ xuất khẩu vũ khí dư thừa và tái đầu tư lợi nhuận để mua sắm thiết bị quân sự cần thiết.

Kết Luận

Diễn biến ngày 31/10 cho thấy sự đan xen phức tạp giữa đổi mới quân sự, chiến lược kinh tế và vận động địa chính trị đang định hình môi trường an ninh toàn cầu. Từ việc Nga giới thiệu vũ khí hải quân tiên tiến, Ba Lan lập kỷ lục xuất khẩu vũ khí, Italy đánh giá thẳng thắn về thách thức lãnh thổ của Ukraina, căng thẳng an ninh châu Âu gia tăng, đến chiến lược xuất khẩu quốc phòng mới của Kyiv, tất cả phản ánh một thế giới mà năng lực phòng thủ và liên minh chiến lược luôn biến động. Những diễn biến này sẽ tiếp tục ảnh hưởng tới cục diện xung đột Nga – Ukraina và cán cân quyền lực ở châu Âu trong những năm tới.