Đầu tháng 11, tâm điểm quốc tế lại hướng về Đông Âu khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bước sang giai đoạn mới đầy khốc liệt. Thành phố Pokrovsk, một trung tâm chiến lược tại vùng Donetsk, đã trở thành điểm nóng với cả hai bên gia tăng hoạt động quân sự. Những tiết lộ mới từ tình báo Ukraine và phản bác từ phía Nga vẽ nên một bức tranh phức tạp và nguy hiểm về diễn biến chiến sự.

Chiến dịch đặc biệt của Ukraine tại Pokrovsk

Lần đầu tiên, Tổng cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR) công khai xác nhận đang tiến hành một chiến dịch đặc biệt tại Pokrovsk nhằm chặn đà tiến công của Nga. Theo GUR, lực lượng Ukraine đã thực hiện thành công một chiến dịch đổ bộ, chiếm giữ các vị trí quan trọng và mở hành lang trên bộ cho lực lượng đặc nhiệm tăng viện. Những hình ảnh công bố cho thấy Giám đốc GUR Kyrylo Budanov tại sở chỉ huy, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của nhiệm vụ.

Chiến dịch này nhằm phá vỡ tuyến hậu cần của Nga tại một điểm nút then chốt, nhưng Moscow phản bác rằng đã đánh bại hoàn toàn nhóm đổ bộ của Ukraine. Thành phố được coi là pháo đài phòng thủ của Ukraine, kết nối với các đô thị khác tạo thành xương sống của hệ thống phòng thủ miền Đông. Chiến dịch mùa hè của Nga để kiểm soát Pokrovsk đã chuyển từ tấn công trực diện sang bao vây, tận dụng địa hình để gây áp lực lên tuyến tiếp tế của Ukraine.

Tầm quan trọng chiến lược của Pokrovsk

Giá trị của Pokrovsk nằm ở vai trò trung tâm vận tải và hậu cần. Nếu kiểm soát được thành phố, Nga có thể dễ dàng mở các chiến dịch tiến về phía tây theo tuyến cao tốc E50, đe dọa các thành phố như Pavlohrad và Dnipro. Điều này có thể dẫn tới việc bao vây các pháo đài khác như Sloviansk và Kramatorsk.

Phía Nga tuyên bố đã siết chặt vòng vây, đồng thời gây sức ép lên binh sĩ Ukraine gần Kupiansk thuộc tỉnh Kharkiv. Các dự án bản đồ nguồn mở như DeepState ghi nhận lực lượng Nga đã tiến sâu vào Pokrovsk và vùng lân cận, dù phần lớn khu vực vẫn đang tranh chấp. Tổng thống Volodymyr Zelensky thừa nhận áp lực nặng nề nhưng khẳng định chưa quận nào bị Nga kiểm soát hoàn toàn.

Lời tuyên bố trái ngược và thực tế chiến trường

Ngày 4/11, Zelensky lên tiếng trước làn sóng thông tin về việc Nga tiến sâu, khẳng định lực lượng Ukraine vẫn giữ lợi thế chiến thuật tại Doropilia, thị trấn lân cận đóng vai trò tuyến phòng thủ thứ hai. Ông bác bỏ việc quân Ukraine bị bao vây tại Pokrovsk và nhấn mạnh Kupiansk đã được giải phóng. Tuy nhiên, các nhà phân tích Ukraine cho biết khoảng 30% tổng giao tranh trên toàn tuyến hiện tập trung ở Pokrovsk, với pháo kích, không kích và tấn công bộ binh từ Nga diễn ra ở cường độ kỷ lục.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố chiếm được khu công nghiệp và ga đường sắt của thành phố, những vị trí then chốt trong mạng lưới hậu cần của Ukraine. Các cuộc không kích quy mô lớn cũng được thực hiện vào cơ sở quân sự - công nghiệp. Ukraine đáp trả bằng việc công bố video lính dù đổ bộ, cận chiến với binh sĩ Nga, thuộc chiến dịch đặc biệt của đơn vị Timer nhằm đánh vào tuyến hậu cần.

Tính sống còn của Pokrovsk đối với miền Đông Ukraine

Pokrovsk hiện được coi là tuyến phòng thủ sống còn của Ukraine ở miền Đông. Mất thành phố này có thể khiến Sloviansk, Kramatorsk và Kostyantynivka bị đe dọa trực tiếp, mở đường cho Nga tiến sâu vào Donbas – khu vực Moscow coi là trái tim lịch sử. Nguồn tin Ukraine cho biết Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi đã đề xuất tổng động viên khẩn cấp trước tình hình xấu đi.

Các kênh Telegram Ukraine cho rằng diện tích kiểm soát của Ukraine tại Pokrovsk chỉ còn khoảng 10%, toàn bộ khu vực xung quanh bị bao vây. Từ 3.000 đến 9.000 binh sĩ bị mắc kẹt, không thể rút lui do mọi tuyến đường đều nằm trong tầm hỏa lực của Nga. Một số sĩ quan giấu tên thừa nhận lệnh rút lui lẽ ra phải ban hành sớm hơn nhưng bị từ chối, dẫn đến tinh thần và tổ chức suy giảm.

Nga tăng tốc tấn công và phản ứng của Ukraine

Ukraine đã điều động các lữ đoàn từ Kharkiv và Sumy xuống tăng viện cho mặt trận Pokrovsk. Tuy nhiên, giới chuyên gia cảnh báo việc rút quân ở nơi khác sẽ tạo ra lỗ hổng nguy hiểm trong phòng tuyến tổng thể. Các nhà phân tích từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh và DeepState xác nhận Nga đang tăng tốc tấn công quanh Pokrovsk và củng cố vị trí ở các khu vực lân cận như Pino Nordi.

Nguồn tin tình báo tiết lộ Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh kiểm soát toàn bộ Pokrovsk và vùng phụ cận trước đầu tháng 11. Zelensky tiếp tục thể hiện sự lạc quan trên truyền thông quốc tế, nhưng thực tế là gần 1/3 tổng giao tranh và hơn 50% số bom dẫn đường Nga sử dụng hiện tập trung vào Pokrovsk.

Kết luận: Biểu tượng của giai đoạn mới trong chiến tranh

Cuộc chiến giành Pokrovsk đã trở thành biểu tượng cho giai đoạn khốc liệt mới của xung đột Nga - Ukraine. Đây không chỉ là cuộc đối đầu về lãnh thổ mà còn là cuộc thử sức ý chí giữa hai quốc gia đã kiệt quệ sau gần ba năm chiến tranh. Kết quả trận chiến sẽ định hình cục diện chiến lược miền Đông Ukraine và có thể quyết định hướng đi của toàn bộ cuộc chiến. Liệu Ukraine có thể giữ được thành phố trọng yếu này hay Nga sẽ phá vỡ phòng tuyến vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ, nhưng mức độ quan trọng thì không thể phủ nhận.