Trong bối cảnh ngoại giao quốc tế đầy căng thẳng, Điện Kremlin khẳng định vẫn đang tiếp tục chuẩn bị cho khả năng diễn ra một hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump, bất chấp những trở ngại ngày càng lớn. Sáng ngày 23/10, hàng loạt diễn biến mới đã cho thấy sự phức tạp trong quan hệ Nga - Mỹ, sự khó giải quyết của xung đột Ukraina và sự thay đổi trong định hướng chính trị của châu Âu.

Lập trường của Kremlin về hội nghị thượng đỉnh

Ngày 22/10, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết chưa có ngày cụ thể nào được ấn định cho hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin, nhấn mạnh rằng cả hai nhà lãnh đạo đều không muốn lãng phí thời gian cho một cuộc gặp chưa được chuẩn bị kỹ. Ông Peskov bác bỏ tin đồn rằng công tác chuẩn bị đã bị đình chỉ, khẳng định các bước chuẩn bị cả về hậu cần và nội dung vẫn đang được tiến hành, với Budapest được nhắc đến như một địa điểm tiềm năng. Ông Kirill Dmitriev, Giám đốc Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga và là thành viên nhóm đàm phán, cũng phủ nhận thông tin từ truyền thông phương Tây rằng kế hoạch đã bị dừng lại.

Lập trường này được đưa ra sau khi các quan chức Nhà Trắng cho biết chưa có kế hoạch cụ thể cho một cuộc gặp trong tương lai gần. Chính Tổng thống Trump cũng nói rằng ông sẽ tránh một hội nghị "vô ích" và muốn chờ xem tình hình diễn biến ra sao. Sự lạc quan ban đầu về khả năng gặp gỡ nhanh chóng đã giảm sút khi hai bên đối mặt với những khác biệt sâu sắc.

Xung đột Ukraina: Điểm nghẽn chính

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự trì hoãn là cuộc chiến tại Ukraina, hiện đã bước sang năm thứ tư. Ban đầu, ông Trump tin tưởng có thể nhanh chóng giải quyết xung đột, nhưng các cuộc trao đổi gần đây với ông Putin đã khiến ông thay đổi quan điểm. Nga kiên quyết bác bỏ các đề xuất đóng băng giao tranh tại các tuyến hiện tại, cho rằng biện pháp này sẽ không mang lại hòa bình lâu dài. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov nhấn mạnh chỉ một giải pháp bền vững mới có thể chấm dứt chiến tranh, qua đó gián tiếp bác bỏ ý tưởng ngừng bắn ngay lập tức của ông Trump.

Lập trường cứng rắn của Nga đã gặp phải sự hoài nghi từ phía Washington. Dù ông Trump đưa ra đề xuất này sau cuộc gặp Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng ngày 17/10, Mỹ hiện đã ít coi đây là ưu tiên. Cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và ông Lavrov được mô tả là "hiệu quả", nhưng không dẫn tới kế hoạch gặp trực tiếp.

Đòn bẩy chiến lược và yếu tố quân sự

Các nhà phân tích cho rằng ông Trump vẫn có đòn bẩy trong đàm phán, đặc biệt là khả năng cung cấp tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Ukraina. Cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraina William Borr nhấn mạnh ông Putin nhận thức rõ về lựa chọn này và đã tìm cách ngăn chặn. Chỉ riêng khả năng chuyển giao loại vũ khí này đã ảnh hưởng tới thái độ ngoại giao của Nga, khi Moskva muốn tránh leo thang.

Từ góc nhìn của Kyiv, Tổng thống Zelensky nhận thấy Nga ít quan tâm tới ngoại giao hơn sau khi Mỹ từ chối cung cấp Tomahawk. Điều này củng cố nhận định rằng vũ khí tầm xa có thể là chìa khóa để đạt được hòa bình. Sự đan xen giữa viện trợ quân sự và tiếp xúc ngoại giao vẫn là yếu tố then chốt.

Sự thay đổi của châu Âu

Điểm đáng chú ý là sự thay đổi trong chính sách của châu Âu. Lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh bắt đầu, lãnh đạo Anh, Pháp, Đức và Liên minh châu Âu được cho là đang tiến gần hơn tới cách tiếp cận của ông Trump. Điều này có thể mở ra cơ hội cho một thỏa thuận hòa bình lịch sử giữa Ukraina và Nga, dù chi tiết vẫn chưa rõ. Sự thay đổi này cho thấy tình trạng bế tắc đã thúc đẩy các nước châu Âu xem xét lại chiến lược.

Việc châu Âu ủng hộ ngừng bắn như bước khởi đầu cho đàm phán phản ánh sự thực dụng. Tuy nhiên, sự đồng thuận này cũng có thể xuất phát từ sự mệt mỏi trước xung đột kéo dài và tác động kinh tế. Liệu sự thống nhất này có thể biến thành hành động ngoại giao cụ thể vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.

Bối cảnh địa chính trị rộng hơn

Những diễn biến quanh hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở nhiều nơi. Nga triển khai máy bay MiG-31K mang tên lửa siêu vượt âm khiến Ukraina báo động khẩn. Mỹ cảnh báo rằng việc cung cấp Tomahawk có thể dẫn tới đối đầu trực tiếp với Nga, làm tăng nguy cơ xung đột. Trong khi đó, các khủng hoảng khác — từ việc Hàn Quốc điều tra cái chết bí ẩn của du học sinh ở Campuchia đến việc Iran từ chối nối lại đàm phán với Mỹ — cho thấy bức tranh toàn cầu đa chiều.

Trong môi trường phức tạp này, hội nghị thượng đỉnh tiềm năng vừa là biểu tượng vừa có thể là chất xúc tác. Thành công của nó đòi hỏi không chỉ chuẩn bị kỹ lưỡng mà còn phải đạt được sự đồng thuận thực chất về các vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt là Ukraina. Hiện tại, thông điệp của Kremlin rất rõ ràng: cánh cửa vẫn mở, nhưng tiến triển thực chất phải đi trước bất kỳ cuộc gặp cấp cao nào.

Kết luận

Bản tin sáng 23/10 cho thấy bức tranh ngoại giao đầy thận trọng, tính toán chiến lược và sự dịch chuyển liên minh. Dù Kremlin khẳng định tiếp tục chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin, việc chưa có ngày cụ thể phản ánh những bất đồng sâu sắc chưa được giải quyết. Xung đột Ukraina vẫn là rào cản chính, với yếu tố quân sự và chính trị châu Âu làm tình hình thêm phức tạp. Liệu các động lực này có thể hòa giải để biến hội nghị từ khả năng thành hiện thực vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp.