Trong bối cảnh địa chính trị biến động nhanh chóng, sáng ngày 26/10 chứng kiến hàng loạt diễn biến quốc tế quan trọng, với xung đột Nga - Ukraine tiếp tục giữ vị trí trung tâm. Những phát biểu từ các nhà lãnh đạo thế giới, sự thay đổi chiến thuật quân sự và các động thái ngoại giao mới đã cho thấy mức độ phức tạp của cuộc khủng hoảng và tác động sâu rộng của nó.

Tín hiệu ngoại giao từ Washington và Moskva

Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ mong muốn chấm dứt xung đột tại Ukraine, đồng thời nhấn mạnh rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng muốn tìm kiếm giải pháp. Trả lời báo chí trên chuyên cơ Không lực Một hôm 24/10, ông Trump đề cập đến các lệnh trừng phạt mới áp đặt lên Moskva, cho biết ông Putin cho rằng chúng sẽ không có nhiều tác dụng. Trump không đồng ý và khẳng định các biện pháp này rất nghiêm khắc, đồng thời để ngỏ khả năng diễn biến mới.

Ông tiết lộ kế hoạch thảo luận vấn đề Ukraine với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp sắp tới, kỳ vọng Bắc Kinh có thể tác động đến lập trường của Moskva. Trump nhấn mạnh mối quan hệ cá nhân tốt đẹp với ông Tập, tin tưởng vào một cuộc gặp mang tính xây dựng, vừa hợp tác kinh tế vừa giải quyết vấn đề địa chính trị. Ông cũng đề cập con số thương vong 7.000 người mỗi tuần, khẳng định ông Tập cũng mong muốn xung đột kết thúc.

Đề xuất và sự bác bỏ

Sau cuộc điện đàm ngày 16/10 với ông Putin và cuộc gặp tại Nhà Trắng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Trump đề xuất đóng băng xung đột dọc theo chiến tuyến hiện tại. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tái khẳng định Nga bác bỏ phương án này, yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ, đặc biệt tại Donetsk. Mặc dù Trump và Putin từng đồng ý gặp nhau tại Budapest, Hungary, ông Trump sau đó hủy bỏ vì nghi ngờ hiệu quả. Dù vậy, ông vẫn để ngỏ khả năng đàm phán trong tương lai, và Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định sẵn sàng tổ chức các cuộc gặp nếu có thể thúc đẩy hòa bình.

Nga thay đổi chiến thuật: Đánh vào điểm yếu của Ukraine

Trên chiến trường, Nga dường như đã xác định một điểm yếu then chốt trong nỗ lực chiến tranh của Ukraine: mạng lưới hậu cần, đặc biệt là vận tải đường sắt. Thay vì chỉ dựa vào các đợt tấn công quy mô lớn, lực lượng Nga tăng cường đánh vào tuyến tiếp vận và đầu máy xe lửa. Ngày 0/10, Bộ Quốc phòng Nga thông báo không quân chiến thuật, UAV, lực lượng tên lửa và pháo binh đã phá hủy các toa tàu chở vũ khí, đạn dược tới Donbas.

Nguồn tin Ukraine xác nhận các đợt tập kích đường không ở quy mô chưa từng có, với 700 UAV tấn công và 52 tên lửa, gây thiệt hại nặng cho hạ tầng công nghiệp, hậu cần và năng lượng. Đặc biệt, cơ sở hạ tầng đường sắt tại Poltava và Sumy bị phá hủy nghiêm trọng, gồm kho bãi, đường dây điện và trạm biến áp. Sự gián đoạn này ảnh hưởng cả vận tải hành khách và quân sự, đe dọa khả năng vận chuyển vũ khí từ phương Tây ra tiền tuyến.

Tầm quan trọng chiến lược của đường sắt

Việc Nga nhắm vào đường sắt không phải mới; từ mùa thu 2022, họ đã tấn công hạ tầng năng lượng để làm tê liệt tàu điện. Ukraine đáp trả bằng cách nhanh chóng khôi phục hoặc thay thế trạm biến áp bằng thiết bị châu Âu, nhiều nơi được gia cố chống UAV và tên lửa. Các đồng minh Đông Âu cũng cung cấp đầu máy diesel để bù đắp. Nga thích ứng bằng cách tấn công trực tiếp vào đầu máy, tận dụng việc phòng không quanh cơ sở đường sắt còn yếu.

Các nhà phân tích quân sự chỉ ra rằng phần lớn vũ khí từ phương Tây vào Ukraine đi bằng đường sắt trước khi chuyển sang xe tải. Việc phá vỡ mắt xích này có thể làm suy giảm nghiêm trọng năng lực tác chiến. Nguồn tin Ukraine ước tính hơn 200 đầu máy đã bị phá hủy từ khi chiến sự bắt đầu, gây tổn thất lớn cho hậu cần.

Chiến thuật leo thang: Đòn kết hợp

Lực lượng Nga được cho là sử dụng kết hợp tên lửa Iskander và UAV để tối đa hóa thiệt hại. Tháng 10, lần đầu tiên UAV Jordan-3 tấn công một đoàn tàu đang di chuyển ở Chernihiv, vô hiệu hóa đầu máy và buộc đoàn tàu dừng lại. Các UAV tiếp theo đánh vào toa chở nhiên liệu, gia tăng mức độ gián đoạn. Chiến thuật này cho thấy Moskva muốn bào mòn khả năng tiếp tế của Ukraine một cách hệ thống, tránh các đợt tấn công trực diện tốn kém.

Tác động địa chính trị rộng hơn

Ngoài chiến sự Nga - Ukraine, trong ngày còn có các diễn biến như Thái Lan ngừng hoạt động giải trí 30 ngày để tưởng niệm Hoàng Thái hậu Sirikit, các đường dây lừa đảo tháo chạy khỏi Campuchia và Myanmar, và Mỹ điều siêu tàu sân bay tới Mỹ Latinh. Trump cũng nhận xét Triều Tiên phần nào là cường quốc hạt nhân, bổ sung thêm một lớp phức tạp vào bức tranh an ninh toàn cầu.

Bức tranh thời sự sáng 26/10 cho thấy thế giới đang đối mặt với nhiều khủng hoảng đan xen. Từ ngoại giao cấp cao giữa Mỹ, Nga, Trung Quốc và Ukraine đến thay đổi chiến thuật trên chiến trường, sự kết hợp giữa ý chí chính trị và chiến lược quân sự tiếp tục định hình cục diện xung đột và liên minh. Khi các nhà lãnh đạo điều hướng qua giai đoạn sóng gió này, cán cân giữa đối đầu và hợp tác vẫn mong manh, với những kết quả có thể tái định hình trật tự toàn cầu.