Cuối tháng 10 năm 2025, thị trường tài chính toàn cầu chứng kiến cú rơi mạnh của giá vàng khiến giới đầu tư bất ngờ. Ngày 28/10, giá vàng giao ngay giảm xuống 3.942 USD/oz, xuyên thủng mốc tâm lý quan trọng 4.000 USD. Mức giảm hơn 62 USD, tương đương 1,57% trong một phiên, đã làm rung chuyển tâm lý thị trường. Chưa đầy 10 ngày trước, vàng còn ở đỉnh lịch sử 4.381 USD, nay đã mất hơn 10% giá trị. Sau khi tăng hơn 51% từ đầu năm, đợt điều chỉnh mạnh này cho thấy ngay cả những chu kỳ tăng mạnh nhất cũng phải đối mặt với nhịp giảm.

Sự đảo chiều bất ngờ của tâm lý thị trường

Trong nhiều tháng, vàng được hỗ trợ bởi bất ổn chính trị và lo ngại lạm phát, với dự báo có thể chạm 5.000 USD trong năm. Nhưng khi đà tăng kéo dài, thị trường cần một nhịp hạ nhiệt. Đường cong lợi suất trái phiếu Mỹ dốc nhẹ, đồng USD ổn định và thương mại toàn cầu có dấu hiệu hồi phục – tất cả tạo áp lực lên vàng. Tâm lý hoảng loạn lan từ London sang New York và khắp châu Á, khi các quỹ lớn bán bớt vàng, khối lượng giao dịch tăng vọt. Ở châu Á, đặc biệt Việt Nam và Ấn Độ, nhà đầu tư cá nhân ôm vàng giá cao chứng kiến tài sản bốc hơi.

Trên biểu đồ kỹ thuật, mốc 4.000 USD từng là pháo đài của phe mua, nhưng sụp đổ chỉ sau một đêm. Chuyên gia Kitco Metals nhận định đây không chỉ là cú trượt ngắn hạn mà là khởi đầu của điều chỉnh quy mô lớn. Khi chốt lời lan rộng, nhà đầu tư yếu tâm lý bị cuốn vào làn sóng bán tháo.

Lạc quan thương mại Mỹ - Trung và tác động tới vàng

Ngoài yếu tố kỹ thuật, tâm lý đóng vai trò then chốt. Báo chí Mỹ và châu Âu đồng loạt đưa tin tiến triển trong đàm phán thương mại Mỹ - Trung. Sau nhiều tháng căng thẳng, quan chức kinh tế hai nước thống nhất khung thỏa thuận trình Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình tại cuộc gặp ở Hàn Quốc. Tin này như luồng gió ấm xua tan băng giá lo ngại. Từ giữa năm 2020, vàng hưởng lợi từ chiến tranh thương mại và căng thẳng địa chính trị. Nay khi tình hình hạ nhiệt, nhu cầu trú ẩn giảm.

Mỗi tin tích cực về đàm phán như nhát dao vào niềm tin của người giữ vàng. James Wolf, Kitco Metals, nói thẳng: căng thẳng Mỹ - Trung lắng dịu là tin xấu cho vàng. Nhà đầu tư chuyển vốn sang cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp, dầu mỏ. LBMA dự báo giá vàng trung bình 12 tháng tới là 4.980 USD nhưng cảnh báo điều chỉnh ngắn hạn. Citi và Capital Economics hạ dự báo, Citi giảm mục tiêu xuống 3.800 USD do điều kiện thị trường thay đổi.

Cắt giảm lãi suất của Fed mất tác dụng hỗ trợ

Điều gây ngạc nhiên là tin Fed sắp cắt giảm lãi suất không giúp vàng tăng. Thông thường, lãi suất giảm làm giảm chi phí cơ hội giữ vàng, hỗ trợ giá. Nhưng lần này, thị trường phản ứng ngược. Lý do: mức giảm 0,25% đã được định giá từ nhiều tuần trước. Nhà đầu tư chú ý hơn tới triển vọng sau đó – liệu Fed có tiếp tục hay dừng lại. Nếu kinh tế Mỹ duy trì tăng trưởng, chu kỳ cắt giảm có thể kết thúc sớm.

Chỉ số USD Index giảm nhẹ còn 98,69 nhưng chưa yếu đủ để đẩy vàng lên. Khi rủi ro thương mại hạ nhiệt, tâm lý chuyển sang tài sản rủi ro. Các chỉ số kinh tế Mỹ khả quan – sản xuất cải thiện, thất nghiệp thấp, tiêu dùng ổn định – khiến các quỹ lớn giảm tỷ trọng vàng.

Ảnh hưởng từ thị trường hàng hóa rộng hơn

Giá bạc, bạch kim, palladium cùng giảm mạnh, tâm lý thận trọng lan khắp thị trường kim loại quý. Vàng khó đi ngược xu thế. Nhà đầu tư ngắn hạn rút lui để chốt lời, nhà đầu tư dài hạn chờ giá thấp hơn để mua lại. Mỹ còn đạt thỏa thuận chiến lược với Nhật về đất hiếm và năng lượng hạt nhân, củng cố chuỗi cung ứng công nghệ cao, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Về địa chính trị, rủi ro toàn cầu giảm, vàng lại mất điểm.

Kết luận: Nạn nhân của sự suy giảm rủi ro

Đợt giảm này không chỉ do một sự kiện đơn lẻ mà là sự thay đổi toàn cảnh rủi ro toàn cầu. Khi rủi ro giảm, dòng tiền rời khỏi tài sản trú ẩn – và vàng là nạn nhân. Liệu đây là điều chỉnh ngắn hạn hay bắt đầu xu hướng giảm sâu sẽ phụ thuộc vào quan hệ thương mại, dữ liệu kinh tế và chính sách Fed trong những tháng tới. Hiện tại, cơn sóng vàng 2025 dường như đã mất đà, buộc nhà đầu tư phải xem xét lại chiến lược.