Giá vàng trong nước và thế giới đang tăng mạnh, thu hút sự quan tâm lớn của nhà đầu tư và người dân. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo thị trường đang tiến vào vùng 'quá mua', tiềm ẩn nguy cơ đảo chiều mạnh, đặc biệt với nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Ông Nguyễn Quang Huy – Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi – cho biết, giá vàng tăng nóng xuất phát từ cả yếu tố quốc tế và trong nước. Trên thế giới, vàng vẫn được coi là 'nơi trú ẩn' trong bối cảnh xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại và lo ngại suy thoái kinh tế. Ngân hàng trung ương nhiều nước tiếp tục mua vào để tăng dự trữ, trong khi lãi suất của FED và ECB chưa ổn định. Đồng USD suy yếu và kỳ vọng giảm lãi suất càng khiến vàng được hỗ trợ.

Tại Việt Nam, nguồn cung vàng miếng hợp pháp hạn chế, trong khi nhu cầu tích trữ tăng mạnh. Nhiều nơi người dân xếp hàng mua vàng, khiến giá trong nước cao hơn nhiều so với quốc tế.

Theo ông Huy, tâm lý coi vàng là tài sản 'bảo hiểm' đã ăn sâu qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, khi giá tăng liên tục, rủi ro điều chỉnh rất lớn. Chỉ cần FED giữ lãi suất cao, USD phục hồi hoặc các quỹ lớn chốt lời, giá vàng có thể giảm mạnh. Nhà đầu tư mua ở vùng đỉnh dễ bị kẹt vốn, thua lỗ. Vì vậy, vàng nên được coi là tài sản phòng thủ dài hạn với tỷ trọng hợp lý, không phải công cụ kiếm lời ngắn hạn.

Về giải pháp, ông Huy nhấn mạnh vai trò của Ngân hàng Nhà nước trong điều tiết thị trường. Có thể xem xét mở rộng số doanh nghiệp đủ điều kiện nhập khẩu, chế tác, kinh doanh vàng để tăng cung hợp pháp, thu hẹp chênh lệch giá với thế giới, nhưng cần quản lý chặt để tránh đầu cơ, rửa tiền.

Ông cũng cho rằng cần chuyển hướng dòng vốn từ tích trữ vàng sang đầu tư sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp. Nhà nước nên đẩy mạnh truyền thông, giáo dục tài chính, thay đổi tư duy 'giữ vàng để an toàn' sang 'đầu tư để phát triển'. Nên đưa các môn tài chính cá nhân, quản trị rủi ro, khởi nghiệp vào giáo dục phổ thông và đại học để hình thành nền tảng tài chính lành mạnh.

Song song, cần xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp trong các lĩnh vực tiềm năng như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nông nghiệp công nghệ cao, du lịch tuần hoàn gắn với văn hóa, công nghiệp sáng tạo. Đây là kênh sinh lời dài hạn, tạo việc làm, tăng giá trị nội địa, thay vì vốn bị 'đóng băng' trong vàng.

Dự báo tương lai, ông Huy cho rằng giá vàng vẫn sẽ biến động theo tình hình quốc tế, chính sách tiền tệ, xung đột và nhu cầu mua của ngân hàng trung ương. Người dân cần hiểu vàng không còn là 'vùng an toàn tuyệt đối', mà chỉ nên chiếm tối đa 5% tổng tài sản. Phần còn lại nên đầu tư đa dạng vào sản xuất, kinh doanh hoặc các sản phẩm tài chính có kiểm soát rủi ro.

Quan trọng nhất, mỗi nhà đầu tư cần trang bị kiến thức về cung – cầu, chính sách vĩ mô và xu hướng toàn cầu, để tránh bị cuốn vào 'sóng cảm xúc' và đảm bảo chiến lược đầu tư, khởi nghiệp bền vững.