WASHINGTON — Cuộc khủng hoảng đóng cửa chính phủ Mỹ đã bước sang ngày thứ 10, khi cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ vẫn giữ lập trường cứng rắn, không chịu nhượng bộ đối thủ chính trị.

Tuy nhiên, những ngày và tuần tới sẽ xuất hiện một số điểm nóng có thể buộc hai bên phải tìm cách chấm dứt bế tắc.

Cho đến nay, tác động của việc đóng cửa còn khá hạn chế, chủ yếu là các bảo tàng Smithsonian đóng cửa và một số dịch vụ công bị gián đoạn. Nhưng bắt đầu từ thứ Sáu này, hàng trăm nghìn nhân viên dân sự liên bang sẽ nhận phiếu lương đầu tiên kể từ khi đóng cửa — với số tiền bằng 0 cho tháng 10. Đến thứ Tư tuần sau, quân nhân sẽ gặp tình trạng tương tự.

Việc nhân viên kiểm soát không lưu và an ninh sân bay (TSA) không được trả lương sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân sự, kéo dài và gia tăng các chuyến bay bị chậm hoặc hủy, vốn đã gây bức xúc cho hành khách.

Ngoài ra, vấn đề chăm sóc y tế — đặc biệt là bảo hiểm y tế theo Obamacare — đang được Đảng Dân chủ nhấn mạnh trong cuộc đấu này, khi hàng triệu người Mỹ bắt đầu nhận thông báo tăng phí bảo hiểm mạnh.

Điểm áp lực đầu tiên là vào thứ Sáu, khi nhân viên dân sự lần đầu tiên không nhận đủ lương từ khi đóng cửa (1/10). Dù họ sẽ được trả lương cho những ngày cuối tháng 9, phần đầu tháng 10 sẽ không có thu nhập. Điều này ảnh hưởng đến cảnh sát Quốc hội, lực lượng tuần tra biên giới, nhân viên Cơ quan quản lý khẩn cấp liên bang (FEMA)... Mặc dù hai bên đã đồng ý sẽ trả lương bù sau khi mở cửa lại, nhưng hiện tại nhiều gia đình vẫn đối mặt khó khăn về tiền thuê nhà, tiền ăn.

Điểm áp lực thứ hai sẽ xuất hiện vào 15/10, khi 1,3 triệu quân nhân chính thức mất trọn kỳ lương đầu tiên. Các nghị sĩ ở những khu vực có nhiều quân nhân đang chịu sức ép lớn. Một dự luật nhằm đảm bảo trả lương cho quân đội đã có gần 150 người ủng hộ, nhưng Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson cho rằng không cần vì ngân sách đã được thông qua trước đó.

Điểm áp lực thứ ba liên quan đến giao thông hàng không. Tuần này, nhiều sân bay lớn từ Washington, Miami đến Denver, Las Vegas đã xảy ra tình trạng chậm chuyến do kiểm soát viên không lưu xin nghỉ nhiều hơn bình thường. Một số sân bay thậm chí không có nhân viên điều hành trong nhiều giờ. Nếu tình trạng này kéo dài, nó sẽ gây thiệt hại cho hệ thống hàng không, nền kinh tế và tạo thêm áp lực chính trị. Trong quá khứ, vấn đề này từng giúp chấm dứt cuộc đóng cửa dài nhất lịch sử vào năm 2019.

Về phía Đảng Dân chủ, yêu cầu chính trong đàm phán là kéo dài các khoản tín dụng thuế của Obamacare để giữ mức phí bảo hiểm ổn định. Dù khoản tiền này chỉ hết hạn vào 31/12, nhưng công ty bảo hiểm đang điều chỉnh giá ngay từ bây giờ, khiến nhiều gia đình lo lắng trước mùa đăng ký mới vào 1/11.

Nhìn chung, ba yếu tố — mất lương của nhân viên liên bang và quân đội, khủng hoảng hàng không, cùng áp lực từ chi phí bảo hiểm y tế tăng cao — có thể trở thành lực đẩy buộc hai đảng phải tìm giải pháp mở cửa lại chính phủ. Tuy nhiên, hiện cả hai vẫn chưa cho thấy dấu hiệu nhượng bộ rõ ràng.