Chính sách cứng rắn của Trump khiến đồng minh Mỹ xa cách, tạo lợi thế cho Trung Quốc

Chính sách cứng rắn của Trump khiến đồng minh Mỹ xa cách, tạo lợi thế cho Trung Quốc

Tại Washington, các chuyên gia ngoại giao cảnh báo rằng chính sách thương mại và nhập cư mạnh tay của Tổng thống Donald Trump đang làm rạn nứt quan hệ với những quốc gia vốn là trụ cột trong chiến lược kiềm chế ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc. Nhiều năm đầu tư ngoại giao của Mỹ đang bị xói mòn.

Sự việc mới nhất xảy ra tại nhà máy Hyundai ở Georgia, nơi hàng trăm công nhân Hàn Quốc bị bắt giữ vì nghi vấn liên quan đến visa, một số bị còng tay. Đây vốn là biểu tượng hợp tác kinh tế Mỹ - Hàn, nhưng nay gây phẫn nộ ở Seoul chỉ chưa đầy hai tuần sau cuộc gặp giữa Trump và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung.

Giới phân tích cho rằng thay vì củng cố liên minh để đối phó Bắc Kinh, Trump lại gây sức ép cả với bạn lẫn đối thủ. Zack Cooper, chuyên gia tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, nhận định nhiều đồng minh đang tìm phương án dự phòng nếu Mỹ giảm hiện diện ở châu Á, thậm chí một số nước đang cải thiện quan hệ với Trung Quốc.

Quan hệ Mỹ - Ấn cũng nguội lạnh dù trước đây Trump và Thủ tướng Narendra Modi khá thân thiện. Trump áp thuế trừng phạt Ấn Độ vì mua dầu Nga giữa chiến sự Ukraine, đồng thời xích lại gần Pakistan – đối thủ của Ấn Độ. Hình ảnh Modi chụp cùng Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị an ninh khiến Trump mỉa mai trên mạng xã hội rằng “có vẻ chúng ta đã mất Ấn Độ và Nga vào tay Trung Quốc”.

Dù vậy, Trump vẫn gọi Modi là “người bạn rất tốt” và khẳng định đàm phán thương mại sẽ tiếp tục. Modi cũng đáp lại bằng lời lạc quan về tiềm năng hợp tác song phương. Tuy nhiên, nhiều nước châu Á lo ngại xu hướng bảo hộ và ít mặn mà với ngoại giao của Trump sẽ kéo dài ngay cả sau khi ông rời chức.

Phía Trung Quốc tuyên bố không chơi “trò được - mất” và muốn chia sẻ cơ hội phát triển với các nước. Dù từng đe dọa chiến tranh thương mại, Trump hiện tìm kiếm hội nghị thượng đỉnh với Tập, và hai bên đã thảo luận quản lý khác biệt, tìm lĩnh vực hợp tác.

Căng thẳng với Ấn Độ còn liên quan đến việc Trump không được Modi công nhận vai trò trong thỏa thuận ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan, dù Pakistan đề cử Trump cho Nobel Hòa bình. Việc tăng thuế với Ấn Độ để gây áp lực lên Nga càng khiến quan hệ thêm khó khăn.

Cựu Đại sứ Mỹ tại Ấn Độ Eric Garcetti cảnh báo nếu Mỹ và Ấn không đồng thuận, thế giới sẽ "rất cô đơn" vì đây là một trong những mối quan hệ then chốt cho thành công chung. Các chuyên gia cho rằng dù tình hình căng thẳng, quan hệ hai nước vẫn có thể phục hồi.

Tuy nhiên, bất đồng có thể ảnh hưởng tới chuyến thăm dự kiến của Trump tới Ấn Độ để dự hội nghị với lãnh đạo Nhật Bản và Australia – nhóm Bộ Tứ (Quad) được xem là cơ chế đối trọng ảnh hưởng chính trị và quân sự của Bắc Kinh.

Vụ bắt giữ công nhân Hyundai là minh chứng rõ ràng cho việc chính quyền Trump sẵn sàng thực thi chính sách nhập cư cứng rắn dù có thể gây thiệt hại kinh tế. Bong Youngshik, giáo sư tại Đại học Yonsei (Seoul), cho biết tâm lý chống Mỹ đang gia tăng ở Hàn Quốc, với hình ảnh công nhân bị còng tay gây sốc dư luận. Ông nhận định cách hành xử này tạo cảm giác Mỹ đang "bắt nạt" và việc tăng thuế càng làm tình hình tồi tệ hơn.

Bong cảnh báo vấn đề visa sẽ là "quả bom hẹn giờ" khiến doanh nghiệp Hàn khó đưa nhân viên sang Mỹ làm việc, từ đó ảnh hưởng cả hợp tác kinh tế lẫn chiến lược.