Năm 2022, Canada chứng kiến một tiền lệ đáng lo ngại khi nhiều công dân bình thường bị đóng băng tài khoản ngân hàng chỉ vì quyên góp hợp pháp. Không xét xử, không lệnh tòa—chỉ là một mệnh lệnh của chính phủ dưới danh nghĩa tình trạng khẩn cấp. Đây là lần đầu tiên ở phương Tây hiện đại, quyền tiếp cận tài chính bị cắt vì lý do chính trị. Sự kiện này gợi nhớ lời cảnh báo của George Orwell và Thomas Jefferson: chính phủ, dù cần thiết để bảo vệ người yếu, luôn có xu hướng trở nên độc tài, và tự do đòi hỏi sự cảnh giác liên tục.

Với sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo, nguy cơ càng lớn. AI mang lại tiềm năng to lớn, nhưng nếu không được giám sát chặt chẽ, nó có thể trở thành công cụ kiểm soát chưa từng có. Chính phủ, nếu có cơ hội, sẽ mở rộng quyền lực vào mọi khía cạnh của đời sống—quyết định chúng ta gặp ai, đi đâu và làm gì. Lịch sử cho thấy, mỗi khi khủng hoảng xảy ra, con người thường đánh đổi tự do để lấy sự an toàn, tạo điều kiện cho chính quyền thâu tóm thêm quyền lực.

Việc thúc đẩy danh tính số, tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và ảnh hưởng của chính phủ lên các mô hình AI có thể dẫn đến một tương lai giám sát và kiểm soát cực đoan. Nếu không được kiểm soát, các công nghệ này có thể trở thành hệ thống điểm tín nhiệm xã hội và giám sát liên tục—hình thức cai trị áp bức nhất trong lịch sử.

Người nói đưa ra kế hoạch bốn phần để đối phó, bắt đầu bằng việc khẳng định đây không phải vấn đề của tương lai—nó đang diễn ra. Năm 2005, Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Real ID, yêu cầu thẻ căn cước quốc gia, bị Thượng nghị sĩ Lamar Alexander chỉ trích là vi hiến. Đây chỉ là một ví dụ về cách chính phủ đưa ra biện pháp an ninh nhưng thực chất xâm phạm quyền tự do cá nhân.

Thông điệp kêu gọi rõ ràng: công dân phải cảnh giác, đặt câu hỏi về động cơ đằng sau các sáng kiến này, và chủ động phản đối những biện pháp đe dọa quyền riêng tư và tự chủ. Tương lai có thể tươi sáng, nhưng chỉ khi chúng ta nhận ra nguy cơ ngay bây giờ và hành động để đảm bảo công nghệ phục vụ tự do thay vì phá hoại nó.