Chiều 17/10, giá vàng miếng SJC bất ngờ vọt lên 153 triệu đồng/lượng – mức cao nhất từ trước tới nay, chỉ một tuần sau khi Nghị định 232 có hiệu lực. Theo các chuyên gia, đây là hệ quả của làn sóng đầu cơ ngắn hạn và tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) đang lan nhanh, tiềm ẩn nhiều rủi ro tài chính.

Chỉ trong 7 ngày, mỗi lượng vàng tăng hơn 11 triệu đồng, tương đương gần 8%. Ngày 17/10, giá SJC mở cửa ở 150,7 – 152,2 triệu, rồi leo lên 153 triệu vào đầu giờ chiều, tăng gần 4 triệu đồng so với hôm trước. Các thương hiệu lớn như DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu cũng nâng giá vàng nhẫn 9999 lên 150 – 154 triệu đồng/lượng, thậm chí vàng nhẫn trơn BTMC có lúc vượt 155 triệu, cao hơn vàng miếng – điều hiếm gặp.

Trên thị trường không chính thức, giá "chợ đen" bị đẩy lên 170 – 180 triệu đồng/lượng, không hóa đơn, không rõ nguồn gốc, rủi ro cao và dễ bị lợi dụng để thổi giá. Giá vàng tăng mạnh một phần do vàng thế giới lập đỉnh trên 4.300 USD/ounce, nhưng tâm lý mua đuổi vì tin đồn "vàng sắp hết" mới là yếu tố khiến thị trường trong nước nóng.

Nhiều điểm bán vàng tại TP.HCM ghi nhận cảnh xếp hàng dài, cả mua trực tiếp và đăng ký online. Không ít người mua với mục đích lướt sóng, kỳ vọng giá tiếp tục tăng. Tuy nhiên, chênh lệch mua – bán tại doanh nghiệp vàng hiện ở mức kỷ lục 1,5 – 2,5 triệu đồng/lượng, khiến người lướt sóng đối mặt nguy cơ lỗ ngay khi giá đảo chiều.

TS Nguyễn Trí Hiếu cảnh báo, đà tăng quá nhanh luôn tiềm ẩn khả năng giảm mạnh nếu vàng thế giới hạ nhiệt hoặc nguồn cung trong nước được cải thiện. Thị trường hiện phản ánh tâm lý đầu cơ nhiều hơn là cung – cầu thực, tạo nên "đỉnh ảo" dễ sụp đổ khi cảm xúc và tin đồn thay thế lý trí.

Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo chỉ mua vàng miếng tại đơn vị được cấp phép, tránh kênh "chợ đen". Từ 10/10, mọi giao dịch vàng từ 20 triệu đồng trở lên phải thanh toán qua ngân hàng, nhằm hạn chế sử dụng vốn vay hay thẻ tín dụng để đầu cơ và tăng minh bạch. Tuy nhiên, vẫn có cửa hàng chấp nhận tiền mặt hoặc quẹt thẻ, khiến khách hàng dễ vi phạm quy định.

Hiện spread tại SJC, DOJI, PNJ, BTMC đã lên tới 2 – 3 triệu đồng/lượng. Người mua ở vùng giá đỉnh gần như mất ngay khoản chênh nếu bán ra. Nhiều người rút tiết kiệm hoặc vay nóng để "bắt sóng" vàng mà không lường trước rủi ro.

Giới phân tích cho rằng, khi nguồn cung chính thức được khơi thông hoặc sàn giao dịch vàng thí điểm hoạt động, giá có thể hạ nhanh, người vào sau sẽ thiệt hại nặng. Khuyến nghị của chuyên gia: tỉnh táo, tuân thủ pháp luật, chỉ mua tại điểm bán có giấy phép và hóa đơn điện tử; không giao dịch tiền mặt trên 20 triệu/ngày; theo sát chính sách nhập khẩu vàng và lộ trình sàn vàng; giữ tỷ trọng vàng hợp lý, coi vàng là kênh tích trữ dài hạn thay vì công cụ lướt sóng.

Mốc 153 triệu đồng/lượng là kỷ lục lịch sử, nhưng không đồng nghĩa an toàn. Khi cơn sốt qua đi, điều còn lại có thể là bài học đắt giá về sự tỉnh táo trong thị trường biến động.