Theo thông tin từ nhiều hãng tin quốc tế, Trung Quốc vừa công bố sẽ mở rộng các biện pháp hạn chế liên quan đến xuất khẩu đất hiếm – nhóm khoáng sản chiến lược được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thiết bị quốc phòng, linh kiện điện tử và chip bán dẫn. Động thái này được đánh giá là bước tiếp theo trong việc Bắc Kinh sử dụng lợi thế về nguồn cung đất hiếm để tác động tới các ngành công nghiệp công nghệ cao toàn cầu.

Đất hiếm là nhóm 17 nguyên tố hóa học có tính chất đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nam châm vĩnh cửu, pin hiệu suất cao, radar, tên lửa, hệ thống định vị cũng như các thiết bị điện tử tiêu dùng. Trung Quốc hiện chiếm hơn 60% sản lượng khai thác và phần lớn công suất tinh chế đất hiếm toàn cầu, khiến quốc gia này nắm giữ vị thế gần như độc quyền trên thị trường.

Theo các nhà phân tích, việc mở rộng hạn chế xuất khẩu không chỉ tác động trực tiếp đến các công ty quốc phòng và công nghệ, mà còn có thể gây ra những biến động lớn trên thị trường tài chính và hàng hóa. Giá một số nguyên liệu liên quan có thể tăng mạnh do lo ngại thiếu hụt nguồn cung. Điều này cũng có thể lan sang các thị trường khác, bao gồm giá vàng, khi nhà đầu tư tìm kiếm kênh trú ẩn an toàn trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang.

Các nhà đầu tư quốc tế đang theo dõi sát sao phản ứng từ Mỹ, châu Âu và các nền kinh tế phát triển khác, bởi nhóm ngành sản xuất chip và công nghệ quốc phòng phụ thuộc đáng kể vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc. Nếu các quốc gia này áp dụng biện pháp đáp trả hoặc tìm kiếm nguồn cung thay thế, thị trường hàng hóa và tỷ giá hối đoái có thể biến động mạnh.

Ngoài yếu tố cung cầu, quyết định của Trung Quốc còn mang màu sắc địa chính trị rõ nét. Trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ với Mỹ ngày càng gay gắt, việc kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu chiến lược được xem là một công cụ để bảo vệ lợi ích quốc gia và củng cố vị thế trên bàn đàm phán quốc tế.

Với giới đầu tư, thông tin này là lời nhắc nhở rằng thị trường hàng hóa và tài chính toàn cầu đang chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố chính trị. Giá vàng – vốn được coi là thước đo tâm lý bất ổn – có thể tiếp tục được hỗ trợ nếu căng thẳng thương mại và chuỗi cung ứng công nghệ bị gián đoạn. Nhà đầu tư Việt Nam cũng nên lưu ý, bởi biến động trên thị trường quốc tế sẽ sớm phản ánh vào giá vàng trong nước, tỷ giá USD/VND và xu hướng vốn đầu tư nước ngoài trong thời gian tới.