TS. Nguyễn Trí Hiếu – Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn cầu – cảnh báo, nếu không kịp thời bổ sung nguồn cung, giá vàng trên thị trường tự do (chợ đen) có thể tăng vọt, tạo ra 'cơn sốt ảo' nguy hiểm cho nền kinh tế và nhà đầu tư.

Hiện giá vàng thế giới sau khi đạt đỉnh hơn 4.300 USD/ounce đầu tuần đã giảm về khoảng 4.103,9 USD/ounce (tương đương 130,3 triệu đồng/lượng) do áp lực chốt lời. Trong nước, giá vàng SJC vẫn ở mức rất cao: 146,5 – 148,5 triệu đồng/lượng, chênh lệch đáng kể so với giá thế giới. Đặc biệt, giá trên thị trường tự do có thể cao hơn nhiều so với giá niêm yết chính thức.

Theo TS. Hiếu, chỉ trong vài tháng, giá vàng thế giới tăng tới hơn 160% so với cùng kỳ năm ngoái, còn trong nước có lúc chạm 150 triệu đồng/lượng – mức chưa từng có. Nguyên nhân chính: (1) nguồn cung vàng vật chất hạn chế; (2) nhu cầu tích trữ, đầu tư vàng tăng mạnh; (3) ảnh hưởng từ biến động địa chính trị, xu hướng giảm lãi suất toàn cầu và tâm lý tìm nơi trú ẩn an toàn.

Ông cho biết việc nhập khẩu vàng hiện chịu điều chỉnh theo Nghị định 232, chỉ một số doanh nghiệp và ngân hàng được cấp phép, nhưng thông tin về hạn ngạch chưa rõ ràng. Nguồn cung hạn chế khiến chợ đen hoạt động mạnh, đẩy giá lên cao. Giải pháp là Ngân hàng Nhà nước cần sớm cho phép nhập khẩu để bổ sung nguồn cung, đồng thời kiểm soát chặt giao dịch bất hợp pháp và củng cố thị trường chính thức.

TS. Hiếu cũng đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia nhằm minh bạch hóa thị trường, điều tiết giá theo cung cầu thực tế, giảm đầu cơ và 'thổi giá'. Sàn có thể độc lập hoặc tích hợp vào hệ thống chứng khoán, hàng hóa, kết nối với thị trường quốc tế, cho phép doanh nghiệp và nhà đầu tư đủ điều kiện giao dịch hợp pháp.

Về khuyến nghị đầu tư, ông nhấn mạnh nhà đầu tư cần tỉnh táo, nhất là thời điểm giá biến động mạnh. Với ngắn hạn, không nên 'lướt sóng' vì rủi ro điều chỉnh giảm đột ngột khi các tổ chức lớn chốt lời. Với dài hạn, vàng vẫn là kênh giữ tài sản an toàn, nhưng nên nắm giữ ít nhất 6-12 tháng và tránh mua bán liên tục. Quan trọng là đa dạng hóa danh mục, không dồn hết vốn vào vàng, mà phân bổ sang các kênh khác như chứng khoán, trái phiếu, bất động sản.

Về xu hướng, ông dự báo ngắn hạn giá vàng sẽ tiếp tục biến động mạnh do nhiều yếu tố bất ổn, nhưng dài hạn vẫn có khả năng tăng nhẹ. Nhà đầu tư nên theo sát tình hình kinh tế – tài chính toàn cầu, có chiến lược rõ ràng và không chạy theo tâm lý đám đông.

Tóm lại, giá vàng hiện hấp dẫn nhưng tiềm ẩn rủi ro lớn. Nếu không có biện pháp điều tiết nguồn cung và minh bạch hóa thị trường, nguy cơ 'sốt ảo' trên chợ đen là rất cao, gây bất ổn cho cả nhà đầu tư lẫn nền kinh tế.