Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông không muốn tổ chức một 'cuộc họp vô ích' với Tổng thống Nga Vladimir Putin, sau khi kế hoạch gặp trực tiếp để thảo luận về chiến sự Ukraine bị hoãn vô thời hạn.

Phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Ba, Trump nói trở ngại lớn nhất vẫn là việc Moscow kiên quyết không ngừng bắn tại đường chiến tuyến hiện tại. Trước đó, một quan chức Nhà Trắng đã khẳng định 'không có kế hoạch' cho cuộc gặp Trump–Putin trong tương lai gần, dù tuần trước Trump tuyên bố hai bên sẽ gặp nhau ở Budapest trong vòng hai tuần.

Sự khác biệt lớn giữa đề xuất hòa bình của Mỹ và Nga đã lộ rõ trong tuần này, khiến khả năng tổ chức hội nghị thượng đỉnh gần như bằng không. Lần gặp gần nhất giữa Trump và Putin diễn ra tại Alaska hồi tháng 8, nhưng không đạt kết quả cụ thể. Việc Nhà Trắng hủy kế hoạch gặp lần hai được cho là nhằm tránh lặp lại kịch bản này.

Một nhà ngoại giao châu Âu tiết lộ với Reuters: 'Có lẽ Nga đòi hỏi quá nhiều, và Mỹ nhận thấy sẽ không thể đạt được thỏa thuận cho Trump ở Budapest'.

Cuộc họp chuẩn bị giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov dự kiến diễn ra tuần này cũng bị hủy, sau khi hai bên chỉ trao đổi qua điện thoại. Nhà Trắng cho biết cuộc gọi 'hiệu quả' nên không cần gặp trực tiếp.

Hôm thứ Hai, Trump ủng hộ đề xuất ngừng bắn do Kyiv và các lãnh đạo châu Âu hậu thuẫn, nhằm đóng băng xung đột tại đường chiến tuyến hiện tại. Ông nói: 'Cắt ở chiến tuyến, dừng lại, về nhà, ngừng bắn, ngừng giết người'.

Tuy nhiên, Nga nhiều lần phản đối việc 'đóng băng' chiến tuyến. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định lập trường của Nga không thay đổi: yêu cầu quân đội Ukraine rút hoàn toàn khỏi các vùng miền Đông đang giao tranh. Ngoại trưởng Lavrov nói Moscow chỉ quan tâm đến 'hòa bình bền vững lâu dài', và việc dừng tại chiến tuyến chỉ là ngừng bắn tạm thời. Ông nhấn mạnh cần giải quyết 'nguyên nhân gốc rễ' của xung đột, bao gồm công nhận chủ quyền Nga tại Donbas và phi quân sự hóa Ukraine – điều mà Kyiv và châu Âu bác bỏ.

Cùng ngày, các lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ra tuyên bố chung rằng mọi cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh phải bắt đầu bằng việc đóng băng đường chiến tuyến, đồng thời cáo buộc Nga 'không nghiêm túc' với hòa bình. Zelensky nói đây là 'khởi đầu của ngoại giao' nhưng Nga đang cố tránh. Ông cho rằng vấn đề duy nhất khiến Moscow chú ý là việc Mỹ có thể cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine.

Trước đó, Trump đã thảo luận về hội nghị ở Budapest với Putin qua điện thoại, một ngày trước khi gặp Zelensky tại Nhà Trắng. Một số nguồn tin cho rằng cuộc gặp với Zelensky diễn ra căng thẳng, Trump đã thúc giục Ukraine từ bỏ một phần lãnh thổ Donetsk và Luhansk để đổi lấy thỏa thuận với Nga, nhưng Zelensky kiên quyết bác bỏ vì lo Nga sẽ dùng khu vực này làm bàn đạp tấn công tiếp.

Cuộc gọi bất ngờ của Putin với Trump hôm thứ Năm tuần trước diễn ra sau tin đồn Mỹ chuẩn bị gửi tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine – loại có thể tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Zelensky cho biết chính vấn đề Tomahawk đã buộc Nga phải tham gia thảo luận. Dù chưa đạt được thỏa thuận nào tại Nhà Trắng, ông nhận định đây là 'khoản đầu tư mạnh mẽ cho ngoại giao'.